Geld voor een onderneming is als energie voor een Tesla. Het zorgt dat je door blijft draaien, is een buffer om tegenslag op te vangen en geeft je de vrijheid om af en toe extra gas te geven. Om verrassingen te voorkomen, moet je weten hoeveel je verbruikt en wanneer je de boel weer oplaadt. Anders is het elke keer duimen dat je de volgende stop haalt. Ondernemen met een lege rekening is totaal niet efficiënt. Het vreet energie als je je continu zorgen maakt over het betalen van salarissen, facturen en btw. Energie die je veel beter, en liever, aan de groei van je zaak besteedt. De effectiefste manier om geldstress te voorkomen is goede financiële planning. Wat jij nodig hebt, is een liquiditeitsbegroting!
Wat is een liquiditeitsbegroting?
De eerste stap naar een financieel gezond bedrijf is door vooruit te kijken. En jawel, dat kan met een liquiditeitsbegroting. Een liquiditeitsbegroting (of liquiditeitsprognose) is een financieel overzicht van al je verwachte inkomsten en uitgaven. Deze cashflowplanning is nog net geen glazen bol, maar wel een nauwkeurige inschatting wat er op je rekening wordt bij- en afgeschreven. Door knelpunten op tijd te zien aankomen, kan je erop anticiperen. Bijvoorbeeld door op het juiste moment extra werkkapitaal te regelen, in de vorm van een zakelijk krediet, of juist even op de rem te trappen met je marketingcampagnes.
Hoe maak je een liquiditeitsbegroting?
Een liquiditeitsbegroting brengt de geldstromen van je onderneming in kaart. Zo kan je zien hoeveel geld er op elk moment beschikbaar is. Maar hoe stel je zelf zo’n prognose op? Met onze uitleg (en dit praktische Excel-voorbeeld) zet je de structuur van een liquiditeitsprognose voor komend jaar zo in elkaar. Hieronder vind je een aantal basisprincipes om je op weg te helpen. Vul daarna de ontvangsten en uitgaven van je eigen bedrijf in, geef het de schitterende vormgeving in je huisstijl en blaas je collega’s omver met een financiële voorspelling waar zelfs een helderziende nog een puntje aan kan zuigen.
Periode
Maak een overzicht van een jaar en verdeel deze in kolommen van een week, maand of kwartaal. Je kunt zelf kiezen hoe lang deze periodes zijn. Maar hoe korter deze periode, hoe informatiever de data wordt. Begeven we ons al in het jaar van de prognose? Laat de periodes die achter je liggen gewoon leeg. Voorspellingen over het verleden zijn niet voor nu.
Beginsaldo
In de bovenste regel staat je beginsaldo, ofwel het totaal van al je financiële middelen. Dat bestaat onder andere uit tegoed op je betaal- en spaarrekeningen, geld in de winkelkassa, geld in de kluis en geld in enveloppen dat klaar ligt om af te storten. Het beginsaldo is gelijk aan het eindsaldo van de vorige periode.
Ontvangsten
Onder ontvangsten zet je uiteraard omzet, maar ook geld dat je privé inbrengt, de storting van een zakelijke lening of ontvangen rente. In de totaalrij tel je alles wat er binnenkomt bij elkaar op.
Uitgaven
De categorieën bij een liquiditeitsbegroting zijn iets anders dan bij een winst- en verliesrekening. Afschrijvingen die sterk verschillen per periode wil je duidelijk zien, dus die noem je apart. Uitgaven die elke week, maand of kwartaal redelijk constant blijven hoef je niet verder uit te splitsen.
Inkoop
Om omzet te draaien zal je kosten maken. Een loodgieter heeft installatiemateriaal nodig, een taxichauffeur moet tanken en een kroeg koopt bierfusten in. Bij de chauffeur en de kroeg rekenen gasten direct af. Kosten en omzet vallen dus in dezelfde periode. Voor de loodgieter ligt dat anders, want die stuurt pas een factuur nadat het werk is afgerond. Daarna duurt het nog 30 dagen voordat de klant betaalt. De inkoopkosten gaan daardoor twee maanden eerder van de rekening af dan dat de omzet erbij komt.
Personeel
Splits de personeelskosten op in subcategorieën. Denk aan acquisitie, salarissen, loonbelasting, pensioenpremie, reiskosten, vakantiegeld, bonussen, kantoorlunch en teamuitjes. Door uitschieters in uitgaven inzichtelijk te maken, kan je daar ruim van tevoren geld voor reserveren.
Financieel
De aflossing van een lening en betaalde borg gaan wel van je rekening af, maar hebben geen invloed op het resultaat. Daarom vind je ze alleen op je liquiditeit terug. Krijg je borg terug, bijvoorbeeld omdat je de huur van je kantoor opzegt, dan zet je dat bedrag hier met een minnetje ervoor. Bankkosten en rente staan zowel hier als in je resultatenrekening.
Investeringen
Deze regel is gereserveerd voor middelen die langer dan een jaar meegaan en meer dan € 450 kosten. Dat kan een laptop, klopboormachine of bestelbus zijn. Ook nieuwe zit-stabureaus, een winkelrenovatie of goodwill van een horecapand schrijf je over langere tijd af. Dat is meestal 5 jaar, voor gebouwen zelfs 10 jaar. In Excel kan je een opmerking bij de cel met het bedrag plaatsen, zodat je later nog weet om welke investering het gaat.
Overige uitgaven
Deze categorie is afhankelijk van je bedrijfssoort. Dit zijn een paar veelvoorkomende voorbeelden:
- Huisvesting: huur van je bedrijfspand, kantoorbenodigdheden en schoonmaakkosten
- Marketing: contentproductie, SEO-optimalisatie en online advertenties
- Overhead: zakelijke etentjes, verzekeringen en je boekhouder
Belasting
Elke onderneming krijgt te maken met belastingen, met elk hun eigen doel en frequentie.
- Loonbelasting is gebaseerd op het bruto salaristotaal en betaal je elke maand.
- Omzetbelasting betaal je elk kwartaal en is het verschil tussen binnengekregen en uitgegeven btw.
- Dividendbelasting is een heffing over uitgekeerde winst aan aandeelhouders en betaal je uiterlijk een maand na de winstuitkering.
- Vennootschapsbelasting betaalt een bv of nv elk jaar over de bedrijfswinst.
- Gemeentelijke belasting voor gebouwen, terrassen en vergunningen betaal je meestal per jaar.
Privé
Bij een eenmanszaak, maatschap of vof ben je als eigenaar niet zelf in dienst. Je zakelijke vermogen is gelijk ook je privévermogen. Omdat je geen salaris krijgt, leef je van de winst. Je moet toch eten! Grote kans dat je elke maand een bedrag naar je privérekening overmaakt. Misschien pin je een keer van je zakelijke rekening wat eigenlijk niets met de zaak te maken heeft. Zoals Duinrell-kaartjes met je kids of een rondje pils in de voetbalkantine. No problemo. Alle bedragen die je privé aan je bedrijf onttrekt zet je hier.
Eindsaldo
Bereken het totaal van alle uitgaven. Als je nu het beginsaldo plus de ontvangsten min de uitgaven doet, krijg je het eindsaldo van deze periode. En daarmee ook automatisch het beginsaldo van de volgende.
Btw op de liquiditeitsbegroting
De liquiditeit bestaat uit werkelijke bij – en afschrijvingen, dus zijn alle bedragen op dit overzicht inclusief btw. Elk kwartaal bereken je het verschil tussen je binnengekregen en uitgegeven omzetbelasting, wat je verrekent met de belastingdienst. Op de liquiditeitsbegroting vind je die bedragen terug in de maanden januari, april, juli en oktober, omdat je in die perioden vaak btw-aangifte doet.
Verschillen liquiditeit vs. resultaat
Op de resultatenrekening (of Winst- en verliesrekening) zie je hoeveel winst je bedrijf maakt. Het is een hulpmiddel om bijvoorbeeld je marge, naamsbekendheid of marktaandeel te vergroten met verschillende groeistrategieën.
Een liquiditeitsbegroting toont de cashflow en het werkelijke saldo op je rekening. Dit gebruik je om financiële krapte te zien aankomen. Zodat je tijdig maatregelen treft om aan je betaalverplichtingen te voldoen. Veel praktischer dus.
Voorbeeld verschillen liquiditeit en resultaat
- Vakantiegeld keer je 1 keer per jaar uit. Voor het resultaat staat die 8% over het salaris elke maand opgeteld bij de loonkosten. In de liquiditeit vind je het volledige bedrag terug als uitgave in de maand mei.
- Een nieuwe laptop betaal je in één keer. Het bedrag verdwijnt direct van je rekening en precies zo vind je dat ook terug op je liquiditeit. Voor het resultaat spreid je de aanschafkosten van deze investering uit over 60 maanden. De komende 5 jaar wordt je winst dus iets gedrukt door deze afschrijving.
- Stel je krijgt deze week een zakelijke lening op je rekening gestort. Het bedrag komt in je liquiditeit onder ontvangsten, maar het is geen omzet. Hoewel je banksaldo toeneemt, verandert er niets aan je resultaat. Hetzelfde geldt voor de maandelijkse aflossingen. Dat zijn wel uitgaven, maar geen kosten. Rentelasten daarentegen drukken je winst wel. Daarom vindt je rente wel terug in beide overzichten.
Voorbeeld liquiditeitsbegroting in Excel
Bij BridgeFund hebben we ondernemers erg hoog zitten. Alle visies, innovatiedrang en doorzettingsvermogen is wat ons betreft de drijvende motor achter deze economie. Dus weten we prima dat je zo’n liquiditeitsbegroting ook wel zelf in elkaar kan zetten. Maar waarom zou je het wiel opnieuw uitvinden? Bespaar jezelf de moeite en gebruik dit superhandige Excel-voorbeeld. Zo hou je tijd en energie over voor nuttige zaken, zoals het groeien van je business.
