Zwangerschapsverlof: rechten, plichten en duur

Elke dag worden er in Nederland zo’n 450 baby’s geboren (bron: CBS). Grote kans dus dat je als werkgever vroeg of laat met zwangerschapsverlof te maken krijgt. Een zwangerschap is prachtig, maar roept voor jou misschien vooral praktische vragen op. Hoe lang is een werknemer weg, wie betaalt het loon door en wat zijn jouw verplichtingen? En wat als je zelf ondernemer bent en zwanger raakt, hoe zit het dan met je inkomen? In dit artikel leggen we uit hoe zwangerschapsverlof in 2025 en – naar verwachting – in 2026 geregeld is. Zo weet jij straks precies waar je aan toe bent. Want hoe bijzonder een baby ook is, je bedrijf moet ondertussen gewoon door.

Wat is zwangerschapsverlof

Zwangerschapsverlof is de periode waarin een zwangere werknemer vrij krijgt van werk om zich voor te bereiden op de bevalling en daarna te herstellen. Het is wettelijk vastgelegd en dus geen gunst van de werkgever. Het verlof bestaat uit twee delen: zwangerschapsverlof vóór de bevalling en bevallingsverlof erna. Samen noemen we dit vaak simpelweg zwangerschapsverlof.

En om je een idee te geven: in de tijd dat je deze alinea leest, zijn er in Nederland waarschijnlijk alweer een paar baby’s geboren. Jaarlijks komen er zo’n 160.000 nieuwe inwoners bij (bron: CBS).

In Nederland geldt:

• Het totale verlof duurt minimaal 16 weken.
• Het verlof start uiterlijk 4 tot 6 weken voor de uitgerekende datum. De werknemer mag zelf kiezen of ze eerder stopt met werken. Korter dan vier weken mag niet, ook niet als de medewerker dit zelf wil.
• Het bevallingsverlof duurt minimaal 10 weken. Dit zijn de weken na de bevalling. De weken die vóór de bevalling niet zijn opgenomen (bijvoorbeeld als de baby te vroeg komt), worden opgeteld bij het verlof na de bevalling. Zo blijft het totale verlof altijd minimaal 16 weken.

Voor werkgevers betekent dit dat je werknemer tijdelijk afwezig is, maar dat het loon tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof gewoon via jouw loonadministratie wordt doorbetaald. Je krijgt deze loonkosten vervolgens vergoed door het UWV, mits je hiervoor een aanvraag indient. Doe je dit niet, dan krijg je geen vergoeding.

Het UWV hanteert een maximumdagloon, dat jaarlijks wordt aangepast. Sinds 1 juli 2025 ligt dit op €297,82 per dag. Het meest actuele bedrag vind je op de website van het UWV.

De medewerker krijgt haar eigen loon doorbetaald, maar alleen tot dit maximum. Verdient ze meer, dan komt het deel boven het maximum voor rekening van jou als werkgever, tenzij je daar andere afspraken over hebt gemaakt.

Wist je dat? Als de baby later geboren dan verwacht, dan schuift het verlof gewoon mee op. Zo blijft de periode na de geboorte altijd minimaal 10 weken. (Bron: Rijksoverheid)

• Aimée
• Head of Talent & People

Bijzondere situaties bij zwangerschapsverlof

Niet elke zwangerschap en bevalling verloopt volgens het boekje. De wet houdt rekening met een aantal situaties waarin het verlof kan worden verlengd of aangepast.

Meerlingzwangerschap

Verwacht je werknemer een tweeling of meer? Dan heeft zij recht op extra weken verlof. Het zwangerschapsverlof begint in dat geval al 10 tot 8 weken voor de uitgerekende datum, waardoor het totale verlof langer is dan de standaard 16 weken. Deze langere periode is bedoeld om extra rust te bieden tijdens de zwangerschap én voldoende hersteltijd na de bevalling.

Wist je dat… Bij meerlingzwangerschap zijn er in de praktijk doorgaans vaker medische controles nodig dan bij eenlingzwangerschappen? Het verlof is dus niet alleen een wettelijke regeling, maar ook broodnodige rust.

• Aimée
• Head of Talent & People

Te vroege geboorte

Komt de baby (of komen de baby’s) eerder dan verwacht? Geen stress: de weken die vóór de bevalling zijn gemist, worden gewoon toegevoegd aan het bevallingsverlof. Zo blijft de totale periode minimaal 16 weken.

Uitgesteld bevallingsverlof

Bevalt je werknemer later dan de uitgerekende datum? Dan schuift het bevallingsverlof automatisch mee. De periode na de bevalling blijft altijd minimaal 10 weken, ongeacht wanneer de baby precies komt. Dit betekent ook dat het totale verlof langer kan duren dan 16 weken.

Voorbeeld:

Je werknemer is uitgerekend op 1 juli en kiest ervoor om 4 weken van tevoren met verlof te gaan, dus op 3 juni. Normaal gesproken zou het totale verlof dan eindigen op 21 september (16 weken later). Maar stel dat de baby pas op 8 juli wordt geboren. Dan verschuift het bevallingsverlof automatisch, en krijgt je werknemer vanaf 8 juli nog 10 weken verlof. Het totale verlof eindigt dan op 16 september, ze krijgt dus in totaal 15 weken en 6 dagen verlof, iets langer dan de standaard 16 weken.

Zo is er altijd voldoende hersteltijd na de bevalling, ook als die wat later komt dan gepland.

Ziekenhuisopname van de baby

Als een baby na de geboorte langer dan 7 dagen in het ziekenhuis moet blijven, kan het bevallingsverlof van de moeder worden verlengd met het aantal dagen dat het kind extra in het ziekenhuis ligt, tot maximaal 10 weken.

Ziekte tijdens de zwangerschap

Is een werknemer ziek vóórdat het zwangerschapsverlof ingaat, dan valt dat ziekteverlof onder de normale loondoorbetalingsplicht. Zodra het zwangerschapsverlof begint, neemt het UWV de uitkering over. Het zwangerschapsverlof begint dan verplicht 6 weken voor de bevalling.

Tip: Zorg dat je deze situaties goed administreert en tijdig meldt bij het UWV. Dat voorkomt vertraging in de uitkering en geeft je werknemer duidelijkheid.

• Aimée
• Head of Talent & People

Werkgeversplichten bij zwangerschapsverlof

Als werkgever krijg je te maken met duidelijke regels rond zwangerschapsverlof. Het goede nieuws: je betaalt het loon tijdens het verlof niet zelf, dat doet het UWV. Maar je bent wél verantwoordelijk voor de aanvraag, de administratie en de bescherming van je werknemer.

Loondoorbetaling & WAZO-uitkering

Tijdens het verlof ontvangt de werkgever een WAZO-uitkering van het UWV, ter hoogte van 100% van het dagloon, met een maximum van €297,83 per dag in 2025 en (bron: Rijksoverheid).

• Aanvraag: Als werkgever vraag je de zwangerschaps- en bevallingsuitkering voor je werknemer aan bij het UWV via het Werkgeversportaal met eHerkenning. Dat kan vanaf 6 weken voor de uitgerekende datum en uiterlijk tot 2 weken voordat het verlof ingaat. Het UWV betaalt de uitkering aan jou uit, zodat jij het loon kunt doorbetalen.
• Doorbetaling: het UWV stort het bedrag aan jou, waarna jij dit via de loonstrook doorbetaalt aan je werknemer.

Tip: Dien de aanvraag op tijd in. Een fout of te late melding kan leiden tot vertraging in de betaling, en dan krijgt je werknemer haar geld later. En geloof ons: wachten op je geld is voor kersverse ouders allesbehalve een leuk geboortecadeau.

• Aimée
• Head of Talent & People

Ontslagverbod & samenloop van contracten

Een zwangere werknemer is wettelijk beschermd:

• Ontslagverbod: je mag haar niet ontslaan vanwege de zwangerschap of tijdens het verlof, tot 6 weken na de terugkeer van het verlof.
• Afloop contract: loopt een tijdelijk contract af tijdens het verlof, dan eindigt de arbeidsovereenkomst, maar de werknemer behoudt recht op een uitkering van het UWV voor de resterende periode.

Informatieplicht & veiligheid op de werkvloer

• Informatieplicht werknemer: de werknemer moet haar zwangerschap tijdig melden met een officiële zwangerschapsverklaring van de verloskundige of arts.
• Verantwoordelijkheid werkgever: jij moet zorgen voor een veilige werkplek. Denk aan risico’s van nachtdiensten, tillen of blootstelling aan schadelijke stoffen. Wil je de arbeidsgevaren van je bedrijf in kaart brengen? Dat gaat het beste met een risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E). In deze brochure staat waar je allemaal rekening mee kan houden.

Vrij voor medische afspraken

Tijdens de zwangerschap mag de werknemer onder werktijd naar medische afspraken bij arts of verloskundige. Het loon loopt daarbij gewoon door. Maak daarom tijdig afspraken over overdracht van werkzaamheden. Zo voorkom je stress vlak voor het verlof en loopt je bedrijf soepel door.

Tip: Veel werkgevers onderschatten hoeveel afspraken er gepland staan. Een standaard zwangerschap kent al 8 tot 10 controles, en bij een meerling of medische indicatie kunnen dat er aanzienlijk meer zijn.

• Aimée
• Head of Talent & People

Zwangerschapsverlof voor ondernemers en zzp’ers

Niet iedere situatie past in het standaardplaatje van 16 weken verlof. De wet houdt rekening met verschillende contractvormen en omstandigheden, zodat werknemers (en ondernemers) niet buiten de boot vallen. Werk je bijvoorbeeld op basis van een oproepcontract of 0-urencontract, dan berekent het UWV de hoogte van de uitkering op basis van je gemiddelde gewerkte uren. Zo krijgt iemand die gemiddeld 12 uur per week werkte een uitkering die daarop aansluit, en niet het minimum van een fulltimer.

ZZP’ers en zelfstandigen

Als freelancer, zzp’er of dga (lees: directeur-grootaandeelhouder) geniet je veel vrijheid, maar helaas ook weinig bescherming. Het goede nieuws is dat zelfstandigen in Nederland recht hebben op een uitkering van Zelfstandige en Zwanger (ZEZ). Net als mensen in loondienst, krijg ook jij minimaal 16 weken zwangerschapsverlof doorbetaald. Het slechte nieuws is dat de uitkering niet meer is dan het minimumloon. Per 1 juli 2025 bedraagt het minimumloon €14,40 per uur en per 1 januari 2026 is dit €14,71. Gelukkig mag je gewoon blijven werken, zonder dat je gekort wordt op de uitkering. Zwanger of niet, je blijft toch ondernemer.

• Duur: minimaal 16 weken.
• Hoogte: gebaseerd op je gemiddelde winst in het voorafgaande jaar, tot maximaal het wettelijk minimumloon.
• Actueel bedrag: per 1 juli 2025 is het minimumloon vastgesteld op €14,40 per uur en per 1 januari 2026 op €14,71 (bron: Rijksoverheid).
• Flexibiliteit: je mag blijven werken tijdens je verlof zonder gekort te worden op de uitkering.

Praktisch voorbeeld:

Verdien je gemiddeld €2.200 per maand, dan krijg je maximaal het wettelijk minimumloon uitgekeerd. Per 1 juli 2025 is dat ongeveer €2.205 per maand (bron: Rijksoverheid). Verdien je minder, dan wordt de ZEZ-uitkering berekend op basis van je werkelijke gemiddelde winst.).

Tip: Vraag de ZEZ-uitkering uiterlijk 2 weken voor de ingangsdatum van je verlof aan bij het UWV. Doe dit liever eerder, zodat je zeker weet dat alles op tijd rond is.

0-urencontract en oproepkrachten

Ook werknemers zonder vast aantal uren hebben recht op zwangerschapsverlof en bevallingsverlof.

• Het UWV berekent de hoogte van de uitkering op basis van het gemiddelde aantal gewerkte uren in de voorafgaande periode.
• Dit voorkomt dat oproepkrachten benadeeld worden ten opzichte van vaste krachten.

Tijdelijke contracten

Loopt een tijdelijk contract af tijdens het verlof, dan eindigt de arbeidsovereenkomst gewoon. Maar:

• De werknemer houdt recht op de WAZO-uitkering via het UWV voor de resterende verlofperiode.
• Jij als werkgever hebt hier verder geen kosten meer aan, maar wel een administratieve meldplicht richting UWV.

Parttime werknemers

Voor parttime werknemers gelden precies dezelfde regels als voor fulltimers. Het verschil zit alleen in de hoogte van de uitkering: die wordt berekend naar rato van het aantal uren in het contract. Zo sluit de regeling eerlijk aan bij de werkelijke omvang van het dienstverband. En krijgen parttimers niet te veel en ook niet te weinig uitgekeerd.

Voorbeeld:

Anna werkt als administratief medewerker met een contract van 20 uur per week. Haar collega’s in dezelfde functie werken 40 uur. Als Anna met zwangerschapsverlof gaat, krijgt zij geen volledige uitkering voor 40 uur, maar precies de helft. Zo ontvangt ze een uitkering die aansluit bij haar contracturen. Voor haar betekent dit financiële zekerheid, terwijl de regeling tegelijkertijd voorkomt dat parttimers te veel uitgekeerd krijgen.

Wist je dat? In Nederland werkt ruim 40 procent van de beroepsbevolking parttime. Deze regeling zorgt er dus voor dat een groot deel van de werknemers net zo goed beschermd is bij zwangerschap als fulltimers (bron: CBS).

• Aimée
• Head of Talent & People

Ziekte tijdens de zwangerschap

Wordt een werknemer ziek voor de start van het zwangerschapsverlof, dan geldt de normale loondoorbetalingsplicht. Vanaf het moment dat het verlof ingaat, neemt het UWV het volledig over.

• Vervroegde beëindiging van de zwangerschap
• Bij een miskraam of het overlijden van het kind na de 24e zwangerschapsweek heeft de moeder recht op minimaal 16 weken bevallingsverlof. Dit is wettelijk vastgelegd om herstel en rouw te faciliteren.

Wist je dat? Er is geen minimale duur van het dienstverband nodig om recht te hebben op zwangerschapsverlof. Ook werknemers die pas net in dienst zijn, vallen volledig onder deze regeling.

• Aimée
• Head of Talent & People

Partnerverlof en ouderschapsverlof

Zwangerschapsverlof is voor de moeder, maar partners hebben ook recht op verlof. Dat heet officieel geboorteverlof en kan worden aangevuld met partnerverlof en ouderschapsverlof.

Geboorteverlof

De partner van de moeder heeft recht op 1 werkweek geboorteverlof met behoud van 100% loon. Dit verlof moet binnen 4 weken na de geboorte worden opgenomen.

Aanvullend partnerverlof

Naast de eerste week kan de partner nog eens maximaal 5 weken aanvullend verlof opnemen in de eerste 6 maanden na de geboorte. Tijdens dit verlof betaalt de werkgever geen loon, maar het UWV verstrekt een uitkering van 70% van het dagloon (met een wettelijk maximum).

Ouderschapsverlof

Beide ouders hebben recht op 26 weken ouderschapsverlof per kind, tot het kind 8 jaar oud is. Sinds augustus 2022 zijn de eerste 9 weken deels betaald: het UWV vergoedt 70% van het dagloon, mits de weken in het eerste levensjaar worden opgenomen. De resterende weken zijn onbetaald.

Wist je dat? Uit de evaluatie van de Wet invoering extra geboorteverlof (WIEG) blijkt dat 26 procent van de partners het aanvullend geboorteverlof niet heeft opgenomen (Tweede Kamer). Veel partners geven aan dat zij het inkomensverlies van 30 procent tijdens deze periode niet kunnen missen. Dat maakt het extra belangrijk dat werkgevers actief meedenken over manieren om dit verlof wél mogelijk te maken, bijvoorbeeld door een (gedeeltelijke) loonaanvulling of flexibele verlofafspraken.

• Aimée
• Head of Talent & People

Tip voor werkgevers:

Overweeg om het aanvullend partnerverlof (deels) aan te vullen tot 100%. Dat maakt je aantrekkelijker als werkgever en laat zien dat je waarde hecht aan een goede werk-privébalans.

Praktische tips voor werkgevers

Zwangerschapsverlof hoeft geen hoofdpijndossier te zijn, zolang je het goed voorbereidt. Met een paar simpele stappen houd je grip op de planning en weet je werknemer dat alles netjes geregeld is. Denk bijvoorbeeld aan het volgende:

• Regel de UWV-aanvraag op tijd. Dat kan vanaf 6 weken voor de uitgerekende datum en uiterlijk 2 weken voordat het verlof ingaat. Zo voorkom je vertraging in de betaling.
•  Maak een helder overdrachtsplan. Spreek af wie de taken tijdelijk overneemt of er vervanging nodig is.
• Communiceer duidelijk. Leg uit hoe het verlof geregeld wordt, zodat zowel de werknemer als het team weet waar ze aan toe zijn.
•  Check bijzondere situaties. Vroeggeboorte, meerlingen of contracten die aflopen hebben hun eigen regels.
• Vergeet de partner niet. Ook geboorteverlof en ouderschapsverlof verdienen aandacht in je personeelsbeleid.

Conclusie

Zwangerschapsverlof is in Nederland goed geregeld en biedt zowel werknemers als werkgevers duidelijkheid. Voor werknemers betekent het rust en inkomen in een belangrijke periode. Voor werkgevers betekent het vooral: op tijd regelen, helder communiceren en slim plannen. Doe je dat goed, dan profiteert niet alleen de werknemer, maar ook je organisatie van meer rust en structuur.

Veelgestelde vragen

Hoe lang duurt zwangerschapsverlof in Nederland?

Altijd minimaal 16 weken. Je kiest of je 4, 5 of 6 weken voor de uitgerekende datum stopt, de rest is bevallingsverlof. Je kunt dus niet “vergeten” om vrij te nemen.

Wie betaalt het salaris tijdens zwangerschapsverlof?

Niet jij uit eigen zak. Het UWV maakt de uitkering over aan jou, en jij betaalt het netjes door aan je werknemer. Zo blijft de administratie kloppen en de sfeer ook.

Hebben zzp’ers ook recht op verlof?

Ja, via de ZEZ-uitkering van het UWV. De hoogte hangt af van je winst, maar nooit meer dan het wettelijk minimumloon. Dus ook zelfstandigen kunnen zonder financiële stress even focussen op hun “meest bijzondere project”.

Hoe zit het met tijdelijke contracten of oproepkrachten?

Ook zij vallen onder de verlofregels. Het UWV kijkt naar de gemiddelde gewerkte uren of betaalt door tot het contract afloopt. Flexibel werken betekent dus niet dat je flexibel met verlof wordt afgescheept.