Zo verandert jouw rol als ondernemer wanneer je bedrijf groeit

De champagne kan open! Het bedrijf dat je ooit in je eentje startte, begint te groeien. Supertof natuurlijk, maar die groei betekent ook dat jouw rol als ondernemer verandert. Ben jij in staat om juist te handelen binnen bepaalde groeifases van je onderneming? We nemen je mee door iedere fase en stellen je vragen om te bepalen of jij nog op de juiste plek zit.

Het is de droom van veel ondernemers: je bedrijf laten groeien. Je verplaatst van de zolderkamer naar je eigen bedrijfspand, je product komt in steeds meer winkels te liggen, je moet personeel aannemen, je klantenkring blijft zich uitbreiden en het bedrag dat je elke maand op je zakelijke rekening ziet verschijnen is verdubbeld. Stuk voor stuk tekenen van groei. 

Als je merkt dat jouw product of dienst aanslaat, dan is dat natuurlijk machtig mooi! Maar, je focus verandert daardoor ook. Je bent niet langer die pure innovator, je bent ineens ook hr-/sales-/marketing-/operations-/office- en accountmanager geworden. En voor die persoonlijke touch die je bedrijf tot een succes maakte, heb je steeds minder tijd. Hoe ziet jouw veranderende rol er eigenlijk concreet uit? Kun en wil je al die ballen nog wel zelf hoog houden?

Elke ondernemer is anders, dus niemand behalve jijzelf kan daar antwoord op geven. Daarom hebben we een aantal vragen voor je op een rijtje gezet die je jezelf in verschillende fases kunt stellen. Geef er in je hoofd antwoord op, of schrijf ze op. Whatever works for you om je wat meer inzicht te geven in wat voor ondernemer jij bent en wil zijn.

De vijf fases van groei 

Al in de jaren ’80 werden de vijf fases van groei voor het eerst omschreven in Harvard Business Review. Hoewel het onderzoek zich op heel veel facetten van bedrijfsgroei richt (van cashflow tot klantenwerving en verkoop van het bedrijf) pikken wij specifiek de rol van de ondernemer eruit.

Fase 1: Oprichting 

In deze opstartfase ben je vooral bezig met het werven van klanten en goede service bieden. Als ondernemer ben je een manusje van alles. Je doet alles in het bedrijf. Sterker nog: jij bent het bedrijf. Als je al mensen in dienst hebt, stuur jij ze direct aan. 

Vragen: 

• Waarom ben je met dit bedrijf begonnen?
• Wat is jouw visie voor het bedrijf zelf? Wil je graag een klein maar gezellig team opbouwen of kan het je niet groot genoeg zijn en wil je op den duur een team van 200 man?
• Geniet je van de chaos en zelf de touwtjes in handen hebben? Of kun je niet wachten tot deze fase voorbij is en je taken kunt delegeren? 
• Vind je het belangrijk om zelf het contact met de klanten te onderhouden? 
• Vind je het leuk om zelf aan de operationele knoppen te draaien?
• Wat voor werkgever wil of zou jij willen zijn?

Fase 2: Overleven 

Je hebt genoeg klanten geworven om te blijven bestaan. Misschien heb je meerdere mensen in dienst, met een manager die het geheel aanstuurt. Deze manager staat in direct contact met jou en voert jouw beleid uit. Je kunt in theorie tot aan je pensioen in deze fase blijven, maar je kunt ook nog verder doorgroeien naar fase 3.

Vragen: 

• Wat zou je ervan vinden om tot aan je pensioen in deze fase te blijven? 
• Sluit de huidige gang van zaken nog aan bij waarom je dit bedrijf ooit bent gestart? Of is die visie misschien veranderd?
• Wil je vooral steeds verder uitbreiden en meer geld verdienen of is de persoonlijke binding met je zaak je meer waard? 
• Kun je het aan om taken te delegeren? Of zul je daar eerst nog meer ervaring voor moeten opdoen? 
• Zijn er impactvolle werkzaamheden die een ander misschien beter of efficiënter zou kunnen dan jij? 

Fase 3: Succes 

In deze fase heb je managers nodig die verschillende taken van jou overnemen. Je moet dus goed kunnen delegeren. Waarschijnlijk heb je ook personeel nodig om de financiën en dergelijke te regelen. Als eigenaar raak je steeds verder verwijderd van het reilen en zeilen van je bedrijf, omdat die taken zijn overgenomen door managers. 

Vragen: 

• Je hebt steeds meer afstand van je bedrijf genomen, wat vind je daarvan? 
• Zijn er aspecten die je mist uit de vorige fases van je bedrijf? Of waar je juist met heel veel plezier afstand van hebt genomen?
• Vertrouw jij mensen genoeg om zorg te dragen voor jouw bedrijf? 
• Heb je enig idee waar je competente managers gaat vinden? En wat ervoor kan zorgen dat jij vertrouwen hebt in zo’n nieuwe manager? 
• Lukt het jou om langdurig te vertrouwen op de keuzes die anderen maken of vind je dat heel moeilijk en helemaal niet leuk?

Fase 4: Take-off 

Delegeren is in deze fase ontzettend belangrijk. Het bedrijf krijgt steeds meer ‘eilandjes’, zoals productie en sales. Deze eilandjes hebben allemaal een eigen manager, die zelfstandig moeten kunnen werken. Hun prestaties moeten worden gemonitord en zo nodig worden bijgestuurd. In deze fase gebeurt het vaak dat de oprichter van het bedrijf afzwaait en wordt vervangen door een CEO. 

Vragen: 

• Hoe ga je ervoor zorgen dat de communicatie en sfeer goed blijven in je bedrijf? 
• Hoe ga je je managers bijsturen en coachen? En wat voor band wil jij met hen onderhouden?
• Ben jij in deze fase ook nog de juiste persoon aan het roer als het aankomt op nog verder doorgroeien met je bedrijf? 
• Wil jij het liefst de baas blijven van het bedrijf of stel je een (andere) CEO aan? 

Fase 5: Volwassen

Het bedrijf is eindelijk volwassen. Iedere werknemer weet wat hij of zij moet doen en de managers maken op eigen houtje beslissingen. Zij hoeven dus niet meer alles met de CEO (of eigenaar) te overleggen.

Vragen: 

• Sluit de huidige gang van zaken nog aan bij waarom je dit bedrijf ooit bent gestart?
• Is deze fase voor jou de ultieme droom of word je toch een beetje verdrietig van het feit dat je weinig directe binding meer hebt met je bedrijf?

Jouw rol als ondernemer

Als je die fases zo ziet, dan merk je gauw genoeg dat je rol als ondernemer sterk verandert wanneer je bedrijf groeit. Misschien ben jij wel extreem innovatief en floreer je in start-ups. Dat is ontzettend handig in de eerste fases, maar vanaf fase drie heeft je bedrijf veel meer aan een sterke leider die goed kan delegeren. Wees dus eerlijk over je eigen kwaliteiten en voorkeuren. 

In een uitbreidend bedrijf ben je als ondernemer steeds minder aan het doen en steeds meer aan het managen. Je zal niet de eerste ondernemer zijn die het moeilijk vindt om de touwtjes uit handen te geven. Logisch, maar daardoor loop je wel het risico dat je bedrijf in elkaar klapt of dat je op zijn minst zelf overspannen raakt. 

Om over na te denken… 

We kunnen niet in jouw hoofd kijken. Iedereen is anders en wil andere dingen met zijn bedrijf bereiken. Maar áls je gaat voor groei, zorg dan dat je mensen om je heen verzamelt die je kunt vertrouwen. Dan kun je met een gerust hart delegeren en de touwtjes steeds verder loslaten. 

Maak een groeiplan

Heb je de antwoorden op de vragen nog vers in je hoofd zetten? Gebruik ze dan in je groeiplan. Daarin werk je de organisatiestructuur van je (toekomstige) bedrijf uit. Je denkt na over de dingen die je zelf wil blijven doen en wat je wil uitbesteden. Je zet je kwaliteiten en valkuilen op een rij, bedenkt realistische doelen en zoekt uit waar de focus op moet komen te liggen. 

Natuurlijk kunnen de plannen altijd nog een beetje wijzigen, maar als je de ambitie hebt om te groeien, is het zeer aan te raden vast na te denken over de volgende stap.

Succes!