-
-
Winst- en verliesrekening (W&V): overzicht van inkomsten en uitgaven, laat zien wat een zzp’er écht overhoudt en vormt de basis voor belastingaangifte.
-
Opbouw: omzet minus directe kosten = brutowinst; aftrek bedrijfskosten, afschrijvingen en rente leidt tot nettowinst of verlies.
-
Gebruik: helpt bij sturen op winst, gesprekken met banken of investeerders, belastingaangifte en slimme zakelijke beslissingen.
-
Belangrijke tips: houd privé en zakelijk gescheiden, schrijf grote investeringen af, en controleer de periodecorrectheid van boekingen voor een accuraat overzicht.
-
Als zzp’er wil je weten: hoeveel hou ik eigenlijk écht over aan het einde van de maand en jaar? De winst- en verliesrekening is daarbij je belangrijkste overzicht. Het laat zien hoeveel je hebt verdiend, welke kosten je hebt gemaakt en wat er onder de streep voor jou persoonlijk overblijft. Handig voor je aangifte inkomstenbelasting én om zelf te sturen op een gezond bedrijf. In dit artikel leggen we uit wat een winst- en verliesrekening voor zzp’ers inhoudt, hoe je ’m maakt en waar je op moet letten.
Wat is een winst- en verliesrekening voor zzp’ers?
De winst- en verliesrekening – ook wel resultatenrekening genoemd – is een overzicht van alle inkomsten en uitgaven van je bedrijf in een bepaalde periode. Voor zzp’ers is het een verplicht onderdeel van de administratie en de basis voor je aangifte inkomstenbelasting.
Kort gezegd:
- Bovenaan zet je je omzet (de facturen die je hebt gestuurd).
- Daaronder trek je je kosten af (zoals laptop, telefoon, reiskosten, kantoorartikelen).
- Onder de streep zie je je winst of verlies.
Die winst ziet de Belastingdienst als jouw inkomen. Daar betaal je inkomstenbelasting over, net zoals iemand in loondienst belasting betaalt over z’n salaris.
Hoe ziet een winst- en verliesrekening er voor zzp’ers uit?
De opbouw van een winst- en verliesrekening is vrij standaard. Voor zzp’ers ziet het er meestal zo uit:
- Omzet – alle inkomsten uit facturen (excl. btw).
- Directe kosten – bijvoorbeeld inkoop van materialen als je schilder bent, of softwarelicenties als je webdeveloper bent.
- Brutowinst – omzet minus directe kosten.
- Bedrijfskosten – zoals telefoon, laptop, reiskosten, verzekeringen of marketing.
- Afschrijvingen – als je bijvoorbeeld een laptop of camera hebt gekocht die meerdere jaren meegaat.
- Rente en overige kosten – bijvoorbeeld als je een zakelijke lening hebt.
- Nettowinst of verlies – dit bedrag gebruik je voor je aangifte inkomstenbelasting.
Voorbeeld winst- en verliesrekening zzp
Stel, je bent zzp’er en draait in een jaar een omzet van €50.000. Daar gaan natuurlijk eerst je directe kosten vanaf, zoals hosting, software en materialen die je nodig hebt om je werk te doen. Die kosten bedragen bijvoorbeeld €5.000. Wat overblijft is je brutowinst: €45.000.
Maar je bent er nog niet. Je hebt ook bedrijfskosten zoals een nieuwe laptop, telefoon, OV-kosten en kantoorartikelen. Laten we zeggen dat dit samen €7.000 is. Daarnaast schrijf je elk jaar €2.000 af op de camera die je eerder hebt aangeschaft.
Na aftrek van al deze kosten blijft er uiteindelijk €36.000 nettowinst over. Dat is het bedrag waar je inkomstenbelasting over betaalt – en wat je dus écht overhoudt als zzp’er.
Verschil tussen balans en winst- en verliesrekening
Wil je echt snappen hoe je bedrijf ervoor staat? Dan heb je meer nodig dan één financieel overzicht. De balans en de winst- en verliesrekening vullen elkaar aan als yin en yang.
- Balans = momentopname. Het laat zien wat je op een bepaald moment bezit (bijvoorbeeld je laptop en je zakelijke spaarrekening) en wat je schulden zijn. Zie het als een foto van je financiële situatie op één dag.
- Winst- en verliesrekening = overzicht over tijd. Dit laat zien wat er in een periode binnenkomt en uitgaat. Zie het als een film die de ontwikkeling van je inkomsten en uitgaven door het jaar heen volgt.
Samen geven ze een compleet beeld van je bedrijf. Als zzp’er gebruik je in de praktijk vooral de winst- en verliesrekening: die is cruciaal voor je belastingaangifte en om te zien hoeveel je écht overhoudt.
Verschil tussen liquiditeitsbegroting en winst- en verliesrekening
Cash in je hand of winst op papier? Dat is het grootste verschil tussen een liquiditeitsbegroting en een winst- en verliesrekening. We leggen het even uit.
Dit verschil is voor zzp’ers extra belangrijk:
- Liquiditeitsbegroting = cashflow: wanneer komt er geld binnen en wanneer gaat het eruit? Voorbeeld: je factureert in december, maar je klant betaalt pas in januari.
- Winst- en verliesrekening = winstgevendheid: hoeveel winst heb je gemaakt, ongeacht of het geld al binnen is.
Afschrijvingen voor zzp’ers
Afschrijvingen klinken als iets voor de boekhouder, maar zijn een fiscale superkracht wanneer je investeert in grote spullen. Denk aan laptops, machines, bestelwagens of software: alles wat langer dan een jaar meegaat en serieus geld kost.
Afschrijven betekent dat je de kosten van zo’n investering verdeelt over meerdere jaren. Zo voorkom je dat je winst in het jaar van aanschaf ineens onderuit gaat. En ook niet onbelangrijk: het is een boekhoudkundige truc. Er gaat geen écht geld je bedrijf uit.
Let op: Je mag maximaal 20% per jaar afschrijven op de aanschafprijs van een bedrijfsmiddel. Voor goodwill geldt zelfs een max van 10% per jaar.
Voorbeeldje:
Koop je in 2025 een nieuwe machine van €10.000 die 5 jaar meegaat? Dan schrijf je elk jaar €2.000 af. Die 2K verschijnt als kosten op je winst- en verliesrekening, elk jaar opnieuw. De machine betaal je natuurlijk wel meteen, maar dat zie je alleen op je balans en in je liquiditeitsbegroting terug.
Snelle tip: kleine aankopen onder €450 mag je vaak direct volledig aftrekken. En vergeet ook niet de investeringsaftrek (zoals de KIA) waar je als zzp’er gebruik van kunt maken.
- Jeroen
- Head of Finance
Waar gebruik je de winst- en verliesrekening voor als zzp’er?
Je winst- en verliesrekening is meer dan een verplicht nummertje voor de boekhouder. Dit overzicht helpt je bij:
- Sturen op winst (of verlies): Zie in één oogopslag waar het geld binnenkomt én waar het eruit vliegt. Dat maakt bijsturen makkelijker: snijden in kosten, prijzen aanpassen, extra marge zoeken.
- Gesprekken met bank of investeerders: Wil je financiering, dan is dit je ticket. Banken en investeerders kijken naar je winst, je marges en je groeipotentieel. De cijfers uit je W&V vormen de basis voor alle belangrijke kengetallen.
- Belastingaangifte: Je winst- en verliesrekening bepaalt je fiscale winst. En dus hoeveel winstbelasting je afdraagt. Zonder dit overzicht ben je nergens bij de Belastingdienst.
Slimme keuzes maken binnen je bedrijf: Ga je investeren? Of juist de rem erop? Gebruik je W&V om te beoordelen of je bedrijf het aankan. Ook handig om bewustzijn te creëren bij je team: waar zitten de kosten en kansen?
Snelle tip: Op zoek naar meer slimme financiële plannen om je bedrijf te laten groeien? Je vindt ze allemaal op één plek: hier. Tadaa!
- Lilian
- Campaign Manager
Foutje, bedankt:
Veelgemaakte fouten in je W&V
-
Btw verkeerd verwerkt: Je omzet hoort exclusief btw op de winst- en verliesrekening. Vergeet je dit? Dan lijkt het alsof je bedrijf harder groeit dan het doet en betaal je mogelijk te veel belasting.
- Privé vs zakelijk door elkaar: Boek jij je lunch met vrienden als ‘zakelijke kosten’? Tja, de fiscus denkt daar anders over. Houd privé-uitgaven en zakelijke kosten altijd strikt gescheiden. Scheelt discussie en verrassingen.
- Afschrijvingen vergeten: Koop je een laptop of machine? Dan verdeel je de kosten over meerdere jaren. Vergeet je af te schrijven, dan lijk je in het eerste jaar arm. En in de jaren erna ineens rijk.
-
Slechte periodetoerekening: Je boekt inkomsten of uitgaven in de verkeerde maand of het verkeerde jaar. Gevolg: je cijfers zeggen weinig over de echte prestaties. Zorg dat je opbrengsten en kosten in de juiste periode vallen.
Conclusie: winst- en verliesrekening voor zzp’ers
De winst- en verliesrekening is je financiële routekaart. Gebruik ’m regelmatig om grip te houden op je bedrijf, tarieven te checken en ruimte te vinden om te investeren. Wil je meer slimme financiële tips of direct je administratie verbeteren? Bekijk dan onze kennisbank of ontdek hoe BridgeFund je kan helpen met snelle zakelijke financiering.
Veelgestelde vragen
Nee, je vermeldt alles exclusief btw.
Nee, je hoeft alleen je winst in te vullen. Je winst- en verliesrekening is de basis daarvan.
Je zet je omzet bovenaan, trekt daar de directe kosten (zoals inkoop) van af: dat is je brutowinst. Vervolgens haal je daar de bedrijfskosten (zoals huur, personeel, marketing) vanaf. Voeg eventuele afschrijvingen en rentekosten toe, en je houdt je nettowinst of verlies over. Dit kan handmatig, via je boekhoudprogramma of samen met je boekhouder.
Winst is opbrengst min kosten. Cashflow is de daadwerkelijke geldstroom in en uit je rekening.
Zie het voorbeeld hierboven: omzet, kosten, afschrijvingen en nettowinst.
