-
De middelingsregeling is afgeschaft, maar kan nog toegepast worden over de jaren 2022–2024.
-
Met middeling spreid je inkomens over drie jaar en kun je vaak belasting terugvragen.
-
Het voordeel geldt alleen als het verschil meer is dan € 545 en je binnen 36 maanden na de definitieve aanslag van het laatste jaar aanvraagt.
-
Vooral bij wisselende inkomens (zzp, startende ondernemers, bonussen) kan middeling duizenden euro’s opleveren.
Inkomsten die alle kanten op schieten zijn soms leuk (bonus hier, topjaar daar), maar voor je belastingaanslag voelt het alsof je in een achtbaan zit zonder veiligheidsbeugel. Precies daarvoor bestond de middelingsregeling. Door inkomens uit drie aaneengesloten jaren gelijk te trekken, kon je vaak een flink deel van je betaalde belasting terugkrijgen. Een simpele rekensom, minder pieken en dalen, meer geld dat weer kan doen waar het gelukkig van wordt.
Sinds 1 januari 2023 is deze regeling afgeschaft. Toch kun je nog één keer profiteren. De laatste kans op middeling belasting geldt namelijk voor de jaren 2022, 2023 en 2024. Daarna is het klaar. Geen rekentools, geen verzoek tot middeling, geen belastingvoordeel. Gewoon: einde oefening.
Tip: Check alvast of jouw definitieve aanslag 2024 binnen is. Pas dán mag je als ondernemer een verzoek tot middeling indienen.
- Leslie
- Content Manager
Wat is de middelingsregeling?
De middelingsregeling was een fiscale manier om inkomensschommelingen wat vriendelijker te maken voor je portemonnee. In Nederland werken we met een progressief belastingstelsel: hoe hoger je inkomen, hoe meer belasting je betaalt. Heb je dus een jaar waarin je ineens veel meer verdient dan normaal, dan betaal je ook relatief méér inkomstenbelasting. En dat kan onnodig hoog uitpakken als je in de jaren eromheen juist een stuk minder inkomen had.
Middeling loste dat op. Je nam drie aaneengesloten kalenderjaren, telde je belastbare inkomens uit box 1 bij elkaar op en deelde dat bedrag door drie. Dat gemiddelde was het denkbeeldige inkomen waarover de Belastingdienst opnieuw uitrekent hoeveel belasting je had moeten betalen. Is dat lager dan wat je in werkelijkheid hebt afgetikt? Dan kun je het verschil terugkrijgen, zolang het voordeel boven de drempel van € 545 uitkomt.
Wanneer was middeling vooral handig?
- Startende ondernemers die in hun eerste jaar weinig omzet hadden en daarna ineens hard groeiden
- Zzp’ers met inkomens die per jaar net zo wisselen als het Nederlandse weer
- Werknemers met een uitzonderlijk topjaar door bonussen
- Mensen die een ontslagvergoeding kregen waardoor één jaar ineens piekte
- Ondernemers die van loondienst naar zelfstandigheid gingen (of andersom)
Voor iedereen bij wie het inkomen niet keurig rechtlijnig was, kon middeling verrassend veel geld opleveren.
Waarom bestond deze regeling?
Omdat een progressief stelsel goed werkt voor mensen met een vlak inkomen, maar minder voor iedereen die niet in een statistisch keurig hokje past. De middelingsregeling zorgde ervoor dat dit progressienadeel werd gladgestreken. Eerlijker, overzichtelijker en vaak met een mooi belastingvoordeel als resultaat.
Status en beperkingen: afschaffing en nog geldige toepassingen
De middelingsregeling bestaat officieel niet meer. Per 1 januari 2023 is de regeling afgeschaft, omdat de overheid vond dat het systeem te weinig werd gebruikt en te ingewikkeld was voor de besparing die het opleverde. Dat neemt niet weg dat je er in 2026 nog steeds één keer gebruik van kunt maken. De laatste periode waarover middeling is toegestaan bestaat namelijk uit de jaren 2022, 2023 en 2024.
Dat betekent: dit is je allerlaatste kans. Na 2024 zijn er geen nieuwe tijdvakken meer en kun je geen verzoek tot middeling meer indienen over latere jaren. De middelingsregeling is straks alleen nog te vinden in de geschiedenisboeken.
Wat kan nu nog wel?
Wat kan nu nog wel?
- Je mag alleen nog middelen over 2022–2024.
- Je kunt pas een verzoek indienen als de definitieve aanslag van 2024 binnen is.
- De aanvraagtermijn is 36 maanden na die definitieve aanslag.
- De teruggaaf moet meer zijn dan de drempel van € 545, anders krijg je niets.
Wist je dat… Veel mensen de datum van de aangifte verwarren met de datum van de definitieve aanslag? Alleen die laatste telt voor de 36-maandentermijn.
- Leslie
- Content Manager
Wat zijn de belangrijkste beperkingen?
- Ieder jaar mag maar één keer in een middeling voorkomen.Heb je bijvoorbeeld 2021–2023 al eerder gebruikt, dan mag 2023 niet opnieuw in 2022–2024 worden opgenomen.
- Negatieve inkomens tellen als 0.
- Je mag alleen het inkomen uit box 1 meenemen. Andere boxen doen niet mee.
- De drie jaren moeten altijd aaneengesloten zijn. Geen creatieve varianten met tussenjaren.
Wist je dat… Veel mensen vergeten dat hun aanslag van het laatste jaar eerst definitief moet zijn? Notificaties van ‘voorlopige aanslag’ tellen niet. Pas na een definitieve aanslag kun je officieel een verzoek tot middeling indienen.
- Leslie
- Content Manager
Hoe werkt middeling: stap voor stap
De middelingsregeling klinkt misschien als hogere belastingkunde, maar in de praktijk is het vooral één grote rekensom over drie jaren. Zo werkt middeling belasting precies:
- Kies drie aaneengesloten kalenderjaren
Voor de allerlaatste ronde is dat in de praktijk 2022, 2023 en 2024. Andere combinaties zijn niet meer toegestaan.
- Verzamel je belastbare inkomens uit box 1
Dit vind je op je definitieve aanslagen. Is je inkomen in een van die jaren negatief? Dan reken je met 0 euro voor dat jaar. De Belastingdienst houdt niet van minbedragen in deze regeling.
- Tel de inkomens bij elkaar op
Gewoon optellen. Geen ingewikkelde formules, geen spreadsheets met verborgen tabbladen.
- Deel dit totaal door drie
Het resultaat is je gemiddelde inkomen over deze drie jaren.
- Bereken wat je aan belasting zou betalen bij dit gemiddelde
Dat doet de Belastingdienst uiteindelijk zelf, maar je kunt het vooraf checken met hun rekenhulpen of tools. Dit bedrag vermenigvuldig je met drie.
- Vergelijk dit totaal met wat je écht hebt betaald
Heb je meer inkomstenbelasting betaald dan je had moeten betalen op basis van het gemiddelde? En is het verschil groter dan € 545? Dan heb je recht op een teruggaaf. Is het verschil lager? Dan heeft de middelingsregeling helaas geen effect voor jou.
Tip: Wil je alvast inschatten of middeling iets oplevert? Zoek dan de belastingberekening van een vergelijkbaar inkomen op via de rekenhulp van de Belastingdienst. Het hoeft niet op de euro nauwkeurig te zijn. Een grove vergelijking geeft je al snel een goed beeld.
Voorwaarden en technische restricties middelingsregeling
De middelingsregeling klinkt eenvoudig, maar er zitten een paar spelregels aan vast. Niet ingewikkeld, wel belangrijk om te checken voordat je een verzoek tot middeling indient. Dit zijn de voorwaarden en beperkingen waar je rekening mee moet houden:
Je mag ieder jaar maar één keer gebruiken
Elk kalenderjaar mag slechts één keer onderdeel zijn van een middelingstijdvak. Heb je ooit eerder een periode gebruikt waarin bijvoorbeeld 2023 zat? Dan mag 2023 niet opnieuw gebruikt worden in de middeling 2022–2024.
Alleen voor inkomen uit box 1
De regeling geldt uitsluitend voor inkomsten uit werk en woning. Dus loon, winst uit onderneming, resultaat uit overige werkzaamheden en uitkeringen. Inkomsten uit box 2 en box 3 blijven buiten beschouwing.
Negatieve inkomens worden op nul gezet
Een verliesjaar klinkt heftig genoeg, maar bij middeling telt een negatief inkomen simpelweg als 0. Daardoor kan een groot verliesjaar niet nóg extra voordeel opleveren.
Drie aaneengesloten jaren
De drie jaren moeten altijd direct op elkaar aansluiten. De Belastingdienst is daar opvallend strikt in: één jaar ertussen en het hele feestje gaat niet door.
Je aanslagen moeten definitief zijn
Je mag pas officieel middelen wanneer de definitieve aanslagen van alle drie jaren binnen zijn. Een voorlopige aanslag is dus niet voldoende.
Aanvragen binnen 36 maanden
Je moet het verzoek tot middeling indienen binnen 36 maanden na het vaststellen van de definitieve aanslag van het laatste jaar (voor de resterende periode dus: binnen 36 maanden na de definitieve aanslag 2024).
Wanneer loont middeling nog?
De middelingsregeling is bijna verleden tijd, maar voor sommige ondernemers en werknemers kan er in 2026 nog steeds een mooi belastingvoordeel inzitten. De vraag is: wanneer is het de moeite waard om een verzoek tot middeling in te dienen?
Sterke pieken of dalen in je inkomen
Middeling helpt vooral wanneer jouw inkomen per jaar alle kanten op bewoog. Denk aan:
- Een startjaar waarin je inkomen nog laag was, gevolgd door een topjaar
- Een zzp-inkomen dat het ene jaar floreerde en het andere jaar een winterslaap hield
- Een flinke bonus waardoor één jaar veel hoger uitviel
- Een ontslagvergoeding die je tijdelijk in een hogere schijf duwde
- Een overstap tussen loondienst en ondernemerschap waardoor je inkomensprofiel veranderde
Hoe groter de verschillen tussen de jaren, hoe groter de kans dat middeling belasting oplevert.
Tip: Twijfel je of middeling je iets oplevert? Pak dan je definitieve aanslagen erbij en maak een proefberekening. Je hoeft niet te wachten tot 2024 definitief is om alvast te verkennen of het kansrijk is.
- Leslie
- Content Manager
Voorbeelden en rekencasussen
Een rekenvoorbeeld zegt vaak meer dan duizend belastingregels. Hieronder vind je een helder voorbeeld én een paar varianten, zodat je snel ziet hoe middeling uitpakt in verschillende situaties.
Voorbeeld 1: klassiek piekjaar (2022–2024)
| Jaar | Inkomen box 1 | Betaalde belasting |
| 2022 | € 20.000 | € 3.200 |
| 2023 | € 120.000 | € 43.960 |
| 2024 | € 40.000 | € 7.902 |
| Totaal | € 180.000 | € 55.062 |
Stap 1: gemiddeld inkomen berekenen
€ 180.000 ÷ 3 = € 60.000
Stap 2: belasting op het gemiddelde inkomen
Bij € 60.000 betaal je ongeveer € 14.582 per jaar.
Drie jaar × € 14.582 = € 43.746
Stap 3: verschil bepalen
Betaald: € 55.062
Had moeten betalen: € 43.746
Teruggaaf: € 11.316
Het verschil is ruimschoots hoger dan de drempel van € 545.
Resultaat: een stevige belastingteruggave. Niet slecht voor een uurtje rekenen.
Voorbeeld 2: startend ondernemer met snelle groei
| Jaar | Inkomen box 1 |
| 2022 | € 0 (startersjaar) |
| 2023 | € 32.000 |
| 2024 | € 78.000 |
Betaald: ± € 21.862
Had moeten betalen: € 17.880
Teruggaaf: ± € 3.982
Hier is vooral 2024 het topjaar. Door 2022 als € 0 te rekenen, krijg je een lager gemiddeld inkomen. Het voordeel is kleiner dan in voorbeeld 1, maar nog steeds interessant (als je het ons vraagt).
Wanneer betaalt het zich uit? Zodra één jaar flink afwijkt van de rest, kan middeling tot duizenden euro’s voordeel opleveren.
Voorbeeld 3: loonwerker met ontslagvergoeding
| Jaar | Inkomen box 1 |
| 2022 | € 42.000 |
| 2023 | € 41.000 |
| 2024 | € 105.000 (inclusief ontslagvergoeding) |
Door de ontslagvergoeding schiet 2024 omhoog. Het gemiddelde van drie jaren zakt hierdoor relatief laag uit, waardoor de belastingdruk beter verdeeld wordt. Vaak leidt dit scenario tot een mooie teruggave, omdat de progressie in het piekjaar wordt afgevlakt.
Voorbeeld 4: zzp’er met wisselende omzet
| Jaar | Inkomen box 1 |
| 2022 | € 53.000 |
| 2023 | € 18.000 |
| 2024 | € 66.000 |
Twee hoge jaren, één mager jaar ertussen. Dit soort ‘sandwichprofielen’ leveren regelmatig voordeel op, vooral als het verschil tussen top- en daljaar groot is.
Tip: Heb je inkomstenjaren die qua schommelingen op deze voorbeelden lijken? Dan is de kans groot dat middeling belasting voor jou iets oplevert. Maak altijd een snelle eigen berekening om te checken hoe groot het voordeel kan zijn.
- Leslie
- Content Manager
Hoe vraag je middeling aan bij de Belastingdienst?
De middelingsregeling is misschien afgeschaft, maar het aanvragen zelf is nog steeds verrassend ouderwets. Gewoon papier, post en een beetje geduld. Hieronder lees je precies hoe het werkt.
1. Wacht op de definitieve aanslag van 2024
Zonder definitieve aanslag geen middeling. Een voorlopige aanslag telt dus niet. Zodra je de definitieve aanslag van 2024 hebt ontvangen, gaat de 36-maandentermijn lopen.
2. Verzamel je definitieve aanslagen
Je hebt nodig:
- de definitieve aanslag 2022
- de definitieve aanslag 2023
- de definitieve aanslag 2024
Deze hoef je niet mee te sturen, maar je hebt ze nodig voor je eigen berekening en controle.
3. Doe je eigen berekening (optioneel maar slim)
De Belastingdienst rekent altijd zelf na, maar het is handig om vooraf een inschatting te maken. Zo weet je meteen of het verschil boven de € 545 uitkomt.
4. Vul het formulier ‘Verzoek om middeling inkomstenbelasting’ in
Dit is een officieel Belastingdienst-formulier en je vindt ‘m hier. Je print het formulier, vult het in en ondertekent het. Schrijf in je verzoek duidelijk voor welke jaren je middeling aanvraagt (2022–2024). Het klinkt logisch, maar bij de Belastingdienst worden ze er oprecht blij van wanneer dit netjes vermeld staat.
Let op: je kunt middeling niet digitaal aanvragen. Alleen per post.
5. Verstuur het verzoek naar de Belastingdienst
Stuur het naar het belastingkantoor van jouw regio. Bewaar een kopie van je verzoek én je verzendbewijs. De Belastingdienst heeft geen haast, dus het is fijn om zelf bewijs achter de hand te hebben.
6. Wacht op de herberekening
De Belastingdienst checkt je inkomens, berekent het gemiddelde en stelt vast of je recht hebt op teruggaaf. Dat kan even duren, dus schrik niet als het stil blijft.
Wist je dat… Als je te laat bent met aanvragen, er geen coulanceregeling is? De Belastingdienst houdt strak vast aan de 36-maandentermijn.
Conclusie: als je middeling nog wilt gebruiken, is dit hét moment
De middelingsregeling is bijna geschiedenis, maar voor wie tussen 2022 en 2024 een inkomen had dat meer golfde dan een gemiddelde eb en vloed, kan er nog steeds belastingvoordeel inzitten. Het maakt niet uit of je directeur, zzp’er of werknemer bent: zolang de verschillen groot genoeg zijn én de teruggaaf boven de drempel van € 545 uitkomt, is middeling de moeite waard om te checken. Let er wel op dat je definitieve aanslag 2024 binnen moet zijn voordat je een verzoek indient.
Dit is dus je allerlaatste kans. Mis je de 36-maandentermijn, dan houdt het op. Pak daarom nu alvast je aanslagen erbij, maak een snelle proefberekening en kijk of er geld op je ligt te wachten. Twijfel je? Laat iemand met belastingverstand even meekijken. Scheelt tijd, hoofdpijn en misschien wel een mooi bedrag.
Veelgestelde vragen
Ja, maar alleen over de jaren 2022, 2023 en 2024. Dat is het laatste tijdvak waarvoor middeling belasting nog bestaat. Na deze periode is de regeling definitief verdwenen.
De enige toegestane combinatie is 2022–2024. Oudere tijdvakken zijn verlopen en toekomstige tijdvakken bestaan niet meer.
Je teruggaaf moet boven de drempel van € 545 uitkomen. Is het verschil kleiner, dan volgt er geen teruggave.
Dat is de definitieve berekening van je belasting over een jaar. Een voorlopige aanslag is slechts een schatting. Pas na de definitieve aanslag mag je een verzoek tot middeling indienen.
Nee. Elk jaar mag maar één keer in een middeling zitten. Als 2023 al eerder in een ander tijdvak is gebruikt, kun je het niet opnieuw inzetten voor 2022–2024.
Dan vervalt je recht op middeling. De Belastingdienst houdt strikt vast aan de 36-maandentermijn. Er is geen coulance, ook niet als je ‘maar een week te laat bent’.
Nee. Middeling verandert niets aan aftrekposten, toeslagen of heffingskortingen. De regeling kijkt uitsluitend naar je betaalde belasting in box 1 over drie aangesloten jaren.
