Voorbeeld winst-en-verliesrekening: zo stel je hem op voor jouw onderneming

Een winst-en-verliesrekening laat in één overzicht zien wat je binnenkrijgt, wat je uitgeeft en wat er onderaan de streep overblijft. Klinkt simpel, maar voor veel ondernemers blijft zo’n resultatenrekening toch een soort financiële escaperoom. Daarom vind je hier een helder voorbeeld winst-en-verliesrekening, plus uitleg hoe de opbouw werkt en hoe jij dit model makkelijk vertaalt naar jouw bedrijf.

Of je nu een webshop runt, een salon hebt of als consultant werkt: met een duidelijk winst- en-verliesrekening voorbeeld voor ondernemers zie je direct waar je goed draait, waar kosten uit de bocht vliegen en waar je kunt bijsturen. Bekijk het voorbeeld, begrijp de structuur en pas het toe op jouw eigen cijfers.

Waarom een voorbeeldrekening zo handig is

Veel ondernemers weten heus wel dat omzet min kosten gelijk staat aan resultaat. Maar waar die kosten precies vandaan komen, welke posten te hoog zijn of hoe marges zich ontwikkelen… dat blijft vaak vaag. Een duidelijk voorbeeld van een winst-en-verliesrekening geeft direct inzicht in de structuur achter de cijfers.

Het helpt je om verder te kijken dan de klassieker: ‘Staat er nog geld op mijn rekening?’. Je ziet hoe jouw omzet is opgebouwd, welke kosten horen bij je productie of dienstverlening en welke uitgaven je bedrijf draaiende houden. Daardoor kun je veel beter sturen op resultaat, ook als cijfers niet je hobby zijn.

Daarnaast voorkomt zo’n voorbeeld dat je belangrijke kostenposten vergeet of bedragen verkeerd indeelt. Dat scheelt frustratie achteraf en maakt je winst- en-verliesrekening een stuk betrouwbaarder. En dat is niet alleen prettig voor jezelf, maar ook voor partijen die met je meekijken, zoals een boekhouder, investeerder of financier.

Wist je dat… veel ondernemers pas ontdekken dat hun marges lager zijn dan gedacht zodra ze hun resultatenrekening goed uitsplitsen per categorie?

• Jeroen
• Head of Finance

Stap voor stap door de winst-en-verliesrekening

Een winst-en-verliesrekening is vooral een manier om eerlijk te kijken naar hoe je bedrijf draait. Waar komt het geld binnen? Waar loopt het weg? En wat blijft er uiteindelijk over? Door het overzicht op te bouwen in logische stappen, zie je precies hoe alle onderdelen elkaar beïnvloeden. Hieronder doorlopen we een concreet winst-en-verliesrekeningvoorbeeld voor ondernemers, zodat je het zelf makkelijk kunt toepassen.

Stap 1: omzet

We beginnen bij de omzet: alles wat je bedrijf verdient met producten of diensten. Om echt inzicht te krijgen, helpt het om je omzet te verdelen in categorieën zoals productgroepen, klanttypes, regio’s of verkoopkanalen.

Door je omzet te splitsen ontdek je sneller waar kansen liggen. Misschien blijkt je webshop beter te presteren dan je fysieke locatie. Of zie je dat één dienst eigenlijk verantwoordelijk is voor het grootste deel van je inkomsten. Dat soort inzichten zie je alleen als je de omzet goed uitsplitst.

Stap 2: kostprijs van de omzet (directe kosten)

De kostprijs van de omzet zijn alle directe kosten die je maakt om iets te kunnen verkopen. Denk aan inkoop, materialen, productie of ingekochte specialistische uren. Trek je deze kosten af van de omzet, dan krijg je de brutomarge.

De brutomarge laat zien hoeveel ruimte je hebt om andere kosten te betalen én winst te maken. Het is vaak het moment waarop ondernemers ontdekken dat een product dat hard loopt, niet per se het beste verdient. Deze stap geeft dus meteen helderheid over de gezondheid van je businessmodel.

Stap 3: operationele kosten (exploitatiebegroting)

Operationele kosten zijn alle terugkerende uitgaven die je bedrijf draaiende houden: huur, software, marketing, administratie, verzekeringen en personeel. Ze veranderen meestal niet mee met je omzet, en juist daarom is het slim om ze in verhouding tot je omzet te bekijken.

Als een vaste kostenpost te groot wordt in verhouding tot wat je verdient, zie je dat meteen terug in je resultaten. Een winst-en-verliesrekening laat je dat duidelijk en objectief zien, zonder dat je hoeft te gokken of het “ongeveer goed zit”.

Stap 4: overige kosten of financiële lasten

Onder financiële lasten vallen onder andere rente, afschrijvingen en incidentele posten. Ze staan misschien wat verder van de dagelijkse praktijk, maar ze zeggen veel over de langetermijngezondheid van je onderneming.

Rente geeft inzicht in investeringen die je hebt gedaan. Afschrijvingen zorgen ervoor dat grotere aankopen netjes over meerdere jaren worden gespreid. Bijzondere kosten kunnen een signaal zijn van groei, verandering of eenmalige tegenvallers. Samen laten ze zien hoe stevig de basis van je bedrijf eigenlijk is.

Stap 5: resultaat en belasting

Tot slot bekijk je het resultaat vóór belasting en vervolgens het bedrag dat overblijft nadat je belasting hebt betaald. Dat is je netto winst: het bedrag dat daadwerkelijk aan jouw bedrijf ten goede komt.

Heb je een bv, dan betaal je vennootschapsbelasting. Met een eenmanszaak of vof betaal je inkomstenbelasting over de winst. De netto winst laat duidelijk zien of je inspanningen zich vertalen in echte winst, in plaats van alleen een drukke agenda.

Om te laten zien hoe zo’n overzicht eruit kan zien, vind je hieronder opnieuw het voorbeeld van een fictieve visboer. Niet omdat jij vis verkoopt (dat kán natuurlijk wel), maar omdat het laat zien hoe helder een goed ingevuld model kan zijn:

Voorbeeld winst-en-verliesrekening visboer:

Gebruik dit soort voorbeelden om je eigen cijfers in te vullen en te testen wat er gebeurt als je omzet stijgt, je kosten veranderen of je investeert in groei. Je ziet in een paar minuten welke keuzes verstandig zijn en welke plannen misschien nog even in de koelkast mogen. Net als vis.

Tip: werk je model minimaal elk kwartaal bij. Door het actueel te houden voorkom je dat je stuurinformatie mist en zie je sneller waar je bedrijf financieel sterker of juist kwetsbaarder wordt.

• Jeroen
• Head of Finance

Wat kun je uit zo’n winst-en-verliesrekening aflezen?

1. Wat er écht gebeurt (en niet wat je hoopt)

Een winst-en-verliesrekening helpt je bedrijf niet alleen financieel gezonder te maken, maar ook eerlijker. Het laat namelijk keihard zien wat er écht gebeurt, niet wat jij graag zou willen dat er gebeurt. Het overzicht geeft inzicht in je resultaat, maar vooral in de herkomst ervan. Je ziet welke onderdelen van je bedrijf presteren en welke activiteiten vooral doen alsof ze belangrijk zijn, terwijl ze in de praktijk vooral tijd vreten. Ondernemers met meerdere diensten of verkoopkanalen ontdekken hier vaak hun grootste verrassingen.

2. Hoe je kosten zijn opgebouwd

Het maakt direct duidelijk welke kosten meebewegen met je groei en welke stiekem omhoog kruipen. Door bedragen terug te rekenen naar percentages van je omzet zie je zulke fiscale uitglijders veel sneller. Niet voor niets doen accountants dit standaard: percentages hebben geen last van optimisme.

3. Hoe sterk je marges zijn

Je brutomarge vertelt hoeveel ruimte je hebt om te ondernemen, investeren of klappen op te vangen. De operationele marge laat zien hoe efficiënt je bedrijf draait. Beide zijn belangrijke graadmeters voor groeipotentie. Uit jaarlijkse mkb-rapportages van het CBS blijkt dat snelle groeiers structureel boven hun branchegemiddelde scoren op marges. Dat is geen toeval, dat is discipline.

4. Waar je moet besparen (of juist investeren)

Een winst-en-verliesrekening laat zien waar je zonder pijn kunt besparen en welke onderdelen je omzet wél binnenbrengen, maar amper winst opleveren. Dat zijn de activiteiten die je moet aanpassen, herstructureren of bedanken voor hun ‘trouwe dienst’.

5. Hoe financiers en investeerders naar je kijken

Voor financiers, accountants en investeerders telt één ding: inzicht en stabiliteit. Ze beoordelen je bedrijf op de logica van je cijfers, niet op goede bedoelingen. Een goed opgebouwde resultatenrekening laat zien dat jij grip hebt op je bedrijf en vergroot je kansen op zakelijke financiering.

Tip: vergelijk je cijfers regelmatig met branchegemiddelden via CBS StatLine. Daarmee zie je in één oogopslag of jouw kosten en marges gezond zijn of dat je misschien al een tijdje een trend mist die je niet had willen missen.

• Jeroen
• Head of Finance

Veelgemaakte fouten en aandachtspunten bij het gebruik van een voorbeeld

Een voorbeeld winst-en-verliesrekening is enorm handig, maar alleen als je hem slim inzet. Veel ondernemers nemen een voorbeeld letterlijk over en hopen dat er vanzelf inzichten uitrollen. Dat gebeurt bijna nooit. Om echt grip te krijgen op je cijfers is het belangrijk om deze veelvoorkomende valkuilen te vermijden.

1. Blind kopiëren zonder naar je eigen bedrijf te kijken

Een consultant heeft geen inkoop van goederen, een webshop wel. Een kapsalon heeft personeelskosten, een zzp’er (juist, zelfstandige zonder personeel) niet. Als je de verkeerde categorieën gebruikt, krijg je verkeerde conclusies. De structuur moet altijd passen bij jouw bedrijfsvoering, anders bouw je je hele analyse op drijfzand.

2. Werken met verouderde of incomplete cijfers

Een winst-en-verliesrekening met cijfers van vorig jaar helpt je niet bij beslissingen van vandaag. Kosten en prijzen bewegen sneller dan ooit. De Kamer van Koophandel ziet dat ondernemers die maandelijks hun cijfers bijwerken sneller bijsturen (en daardoor vaker winstgevender zijn). Niet omdat ze beter rekenen, maar omdat ze simpelweg eerder zien wat er verandert.

3. Kosten verkeerd indelen of verstoppen

Het komt vaak voor dat investeringen als normale kosten worden geboekt, waardoor de winst onnatuurlijk laag lijkt. Andersom verdwijnen structurele kosten soms onder een generieke noemer, waardoor je vergeet dat ze maandelijks terugkomen. Een goede winst-en-verliesrekening laat precies zien wat je écht kwijt bent, niet wat je hoopt dat je kwijt bent.

4. Cijfers invullen zonder ze te analyseren

Een winst-en-verliesrekening is geen lijstje voor de Belastingdienst, maar een stuurinstrument. Het moet je helpen bepalen waar je kunt besparen, waar je moet investeren en welke activiteiten veel tijd kosten maar weinig opleveren. Pas wanneer je de cijfers interpreteert, krijg je het inzicht dat je nodig hebt om betere financiële keuzes te maken.

5. Een indeling gebruiken die niet aansluit op je boekhouding

Als jouw overzicht niet lijkt op wat je boekhoudsoftware of accountant gebruikt, ben je elke maand tijd kwijt aan corrigeren. Dat kost energie én overzicht. Maak het jezelf makkelijk door een structuur te gebruiken die aansluit bij je administratie.

Tip: plan elk kwartaal een korte sessie om je winst-en-verliesrekening door te lopen. Dertig minuten is genoeg om trends te spotten, kosten te evalueren en betere beslissingen te nemen. Consistentie levert je meer op dan één keer per jaar een financiële beunsessie.

• Jeroen
• Head of Finance

Conclusie: grip op wat er écht gebeurt

Een winst-en-verliesrekening is niet alleen een verplicht nummer voor aan het eind van het jaar. Het is het overzicht dat laat zien wat er werkelijk in je bedrijf gebeurt. Het maakt duidelijk welke activiteiten je onderneming vooruit helpen en welke vooral zorgen dat jij heel druk bent zonder dat het je onderaan de streep veel oplevert. Dat inzicht geeft rust én richting.

Wil je meer uit je cijfers halen of heb je financiering nodig om een volgende stap te zetten? BridgeFund kijkt graag met je mee. Je krijgt snel duidelijkheid, zodat jij kunt blijven ondernemen op jouw manier. Bekijk onze zakelijke financieringsmogelijkheden en ontdek wat er voor jouw bedrijf mogelijk is.