Wat is de betekenis van liquide middelen?

Liquide middelen zijn alle geldmiddelen die direct beschikbaar zijn in je onderneming. Denk aan contant geld, het saldo op je zakelijke bankrekening en andere direct opneembare bezittingen, zoals aandelen of effecten die je snel kunt verkopen. Het woord liquide betekent letterlijk ‘vloeibaar’—en dat is precies wat dit geld is. Het kan snel bewegen, zonder dat je eerst iets hoeft te verkopen of te wachten op een betaling.

Voorbeelden liquide middelen 

Als we het hebben over liquide middelen, dan gaat het simpel gezegd over geld dat je direct kunt gebruiken om betalingen te doen. Je moet het kunnen pakken en uitgeven zonder eerst iets te verkopen of ergens op te wachten. Je hebt liquiditeit. Maar niet alles wat ‘waarde’ heeft in je bedrijf is meteen liquide. Laten we dat even goed op een rij zetten.

Wat wél liquide middelen zijn

Dit zijn de meest voorkomende vormen van liquide middelen in een onderneming:

1. Contant geld: het echte spul

Denk aan de briefjes en muntjes die je in je kassalade hebt liggen. Dit is de meest directe vorm van liquide middelen, want je kunt het letterlijk pakken en uitgeven zonder tussenkomst van een bank. Heb je een café, winkel of een ander bedrijf waar veel cash binnenkomt? Dan heb je vaak een contante reserve nodig om wisselgeld te kunnen geven. Maar let op: te veel cash in je zaak is ook een risico—het kan gestolen worden en je verdient er geen rente over.

2. Banktegoeden: je zakelijke spaarpot

Dit is waarschijnlijk de grootste en belangrijkste categorie voor de meeste bedrijven. Het geld dat je op je zakelijke bankrekening hebt staan, is direct beschikbaar om betalingen te doen. Of het nu gaat om je lopende rekening waar alle dagelijkse inkomsten en uitgaven doorheen gaan, of een zakelijke spaarrekening waar je een buffer hebt geparkeerd—zolang je er meteen bij kunt, telt het als liquide middel.

Pro tip: Sommige bedrijven houden hun cashflow strak in de gaten en zetten overtollig geld tijdelijk op een rekening met een hogere rente. Dit kan een manier zijn om toch nog iets te verdienen op je liquide middelen, zolang je er snel bij kunt als je het nodig hebt.

3. Kasreserves: de financiële airbags

Sommige bedrijven houden bewust een potje apart als financiële buffer. Dit zijn bedragen die je misschien niet direct op je lopende rekening hebt staan, maar waar je wel meteen bij kunt als dat nodig is. Denk aan een aparte spaarrekening die bedoeld is voor noodgevallen, zoals onverwachte kosten of een tijdelijke terugval in inkomsten.

Een goed voorbeeld: Een seizoensgebonden bedrijf, zoals een camping of een kerstbomenverkoper, weet dat er maanden zijn waarin er weinig tot geen inkomsten zijn. Door een kasreserve aan te leggen, kunnen ze in die periodes hun rekeningen en personeel gewoon blijven betalen.

4. Snel verkoopbare effecten: cash in vermomming

Sommige bedrijven beleggen een deel van hun geld in aandelen of obligaties die ze op korte termijn weer kunnen verkopen. Stel dat je als ondernemer een plukje beursgenoteerde aandelen hebt die je binnen een paar dagen kunt verkopen zonder enorme verliezen, dan kun je dat (afhankelijk van de situatie) meetellen als liquide middelen.

Belangrijk om te weten: Niet alle investeringen tellen als liquide. Heb je bijvoorbeeld aandelen in een klein familiebedrijf dat nauwelijks handelbaar is? Dan kun je die niet zomaar als cash beschouwen. Hetzelfde geldt voor bepaalde obligaties met een lange looptijd: als je ze niet meteen kunt omzetten in geld zonder grote boetes, dan zijn ze niet echt liquide.

Zorg dat je altijd voldoende liquide middelen hebt om onverwachte kosten op te vangen. Een financiële buffer voorkomt stress en noodleningen.

• Carine
• Business Controller

Wat géén liquide middelen zijn

Nu we weten wat er wél onder valt, is het ook goed om te kijken naar wat níet als liquide middel wordt gezien. Sommige dingen voelen misschien als “waarde”, maar zijn niet direct beschikbaar om rekeningen te betalen.

1. Debiteuren: geld dat je nog moet krijgen

Debiteuren zijn klanten die jou nog moeten betalen. Misschien heb je een factuur gestuurd en weet je dat het geld eraan komt, maar tot het moment dat het daadwerkelijk op je rekening staat, is het géén liquide middel.

Waarom? Omdat je geen garantie hebt dat het geld op tijd binnenkomt. De klant kan te laat betalen, in financiële problemen zitten of zelfs failliet gaan. Je kunt het pas uitgeven als het daadwerkelijk op je rekening staat.

Snellere cash nodig? Bedrijven die veel last hebben van late betalingen, kunnen gebruikmaken van factoring. Dit betekent dat je je openstaande facturen direct laat uitbetalen door een externe partij. Zo heb je sneller cash in handen zonder te wachten op trage betalers. Lees hier meer over factoring op de website van de KvK.

2. Voorraad: geld dat nog in dozen zit

Heb je een winkel of een webshop met een flinke voorraad? Mooi, dat betekent dat je iets hebt om te verkopen. Maar tot het moment dat die producten daadwerkelijk de deur uitgaan en de betaling binnen is, staat het geld nog “vast” in je voorraad.

Voorraad is waardevol, maar het is niet liquide. Je moet het eerst verkopen voordat je het kunt gebruiken om je rekeningen te betalen. Daarom kijken bedrijven altijd kritisch naar hun voorraadbeheer: te veel voorraad betekent dat er te veel geld vastzit, terwijl te weinig voorraad weer kan leiden tot misgelopen omzet.

3. Vastgoed, machines en andere vaste activa

Als je bedrijf een kantoorpand bezit of je hebt dure machines in je productieproces, dan zijn dat waardevolle bezittingen. Maar die kun je niet zomaar even verkopen om een openstaande rekening te betalen.

Stel dat je een productiefabriek hebt en je hebt een geavanceerde machine van €100.000 staan. Dat is een belangrijk bezit voor je bedrijf, maar je kunt er geen leveranciersfacturen mee betalen. Als je écht cash nodig hebt, zou je de machine kunnen verkopen, maar dat kan weken of maanden duren en je productie stilleggen—niet echt handig dus.

Uitzondering: Sommige bedrijven gebruiken sale and leaseback-constructies om cash vrij te maken. Dit betekent dat je bijvoorbeeld je bedrijfspand verkoopt en het meteen terughuurt. Zo krijg je geld in handen terwijl je gewoon in hetzelfde pand blijft werken. Maar zolang je die stap niet zet, telt het pand als een vaste activa en niet als een liquide middel.

In het kort: Wat is wél en niet liquide?

Waarom zijn liquide middelen belangrijk?

Zonder voldoende liquide middelen kun je als ondernemer al snel in de problemen komen. Zelfs als je een goedlopende business hebt, kan een tijdelijk cashflowprobleem ervoor zorgen dat je je leveranciers niet kunt betalen, je personeel niet uitbetaalt of zelfs in financiële nood komt.

Liquide middelen zijn dus niet zomaar een cijfer op je balans; ze bepalen of je bedrijf soepel blijft draaien. Het belang van liquiditeit komt op meerdere manieren naar voren:

1. Betalingsverplichtingen nakomen

Of het nu gaat om huur, salarissen, belastingafdrachten of facturen aan leveranciers—je hebt altijd lopende kosten. Te weinig liquide middelen betekent dat je verplichtingen niet op tijd kunt betalen, en dat kan leiden tot boetes of zelfs schade aan je reputatie.

2. Financiële stabiliteit en onafhankelijkheid

Een bedrijf met voldoende liquide middelen hoeft minder snel afhankelijk te zijn van externe financiering. Heb je een sterke cashpositie, dan kun je investeringen doen zonder meteen een lening af te sluiten of investeerders aan boord te halen.

3. Flexibiliteit en groeikansen

Bedrijven die voldoende liquiditeit hebben, kunnen sneller inspelen op zakelijke kansen. Denk aan het kopen van een grote partij goederen met korting, het uitbreiden van je bedrijf of investeren in nieuwe technologieën.

Een goed voorbeeld: Stel, je bent eigenaar van een bouwbedrijf en krijgt ineens de kans om een partij materialen met 20% korting in te kopen. Heb je voldoende liquide middelen? Dan kun je direct toeslaan zonder een lening af te sluiten.

Meer weten over hoe je investeringskansen benut? Lees meer over onze zakelijke leningen.

4. Risicobeheer en crisisbestendigheid

Onvoorziene gebeurtenissen—zoals een economische crisis, plotselinge belastingaanslagen of een belangrijke klant die failliet gaat—kunnen een flinke impact hebben op je bedrijf. Heb je een goede liquiditeitsbuffer, dan vang je deze klappen makkelijker op en blijf je overeind in moeilijke tijden.

Hoeveel liquide middelen heb je nodig?

Dit is een vraag waar geen eenduidig antwoord op is. De benodigde hoeveelheid liquide middelen verschilt per sector, bedrijfsmodel en groeifase. Toch zijn er een paar richtlijnen:

• Voor mkb-bedrijven wordt vaak aangeraden om een cashbuffer te hebben waarmee je minimaal drie tot zes maanden vaste lasten kunt dekken.
• Voor seizoensgebonden bedrijven (bijvoorbeeld in de horeca of evenementenbranche) is het slim om in drukke maanden extra reserves op te bouwen voor de rustigere periodes.
• Voor snelgroeiende bedrijven kan het nuttig zijn om een ruimere buffer aan te houden, zodat je kunt investeren in kansen zonder meteen afhankelijk te zijn van krediet.

Wil je weten hoeveel liquide middelen jij nodig hebt? Gebruik de cashflowcalculator van de Kamer van Koophandel.

Te veel of te weinig liquide middelen: wat zijn de gevolgen?

Te weinig liquide middelen: gevaar voor je bedrijf

Te weinig cash op de rekening betekent dat je kwetsbaar bent voor financiële tegenslagen. Je loopt het risico dat je rekeningen niet kunt betalen, wat kan leiden tot incassotrajecten, boetes en zelfs faillissement. Dit wordt ook wel een ‘liquiditeitsprobleem’ genoemd.

Ben je ondernemer en heb je tijdelijk te weinig cash? Dan kan factoring een oplossing zijn. Hiermee kun je je openstaande facturen direct laten uitbetalen, zodat je sneller geld beschikbaar hebt. Lees meer over factoring als financieringsoplossing.

Te veel liquide middelen: gemiste kansen

Heb je te veel cash op je rekening staan? Dan is dat niet per se goed nieuws. Geld dat stilstaat, levert namelijk niets op. Het kan slimmer zijn om (een deel van) je liquide middelen te investeren in je bedrijf, bijvoorbeeld door te groeien of je rendement te verhogen.

Voorbeelden van manieren om overtollige liquide middelen te benutten:

• Investeren in marketing of productontwikkeling
• Aflossen van dure leningen
• Uitbreiden naar nieuwe markten

Hoe verbeter je je liquiditeitspositie?

Wil je zorgen voor een betere balans tussen voldoende cash en optimaal gebruik van je financiële middelen? Hier zijn een paar concrete tips:

1. Maak een cashflowplanning
   Voorkom verrassingen door vooruit te plannen. Stel een liquiditeitsprognose op, zodat je precies weet welke inkomsten en uitgaven je kunt verwachten.
2. Versnel je debiteurenbeheer
   Wacht niet te lang op betalingen van klanten. Stuur facturen op tijd en stel een strak debiteurenbeheer in, zodat openstaande rekeningen sneller worden betaald.
3. Beperk onnodige kosten
   Door kritisch te kijken naar je uitgaven, kun je meer geld vrijmaken. Denk aan het schrappen van overbodige abonnementen of onderhandelen met leveranciers.
4. Gebruik slimme financieringsopties
   Soms kan een zakelijke lening of kredietlijn je helpen om tijdelijk een cashflowprobleem te overbruggen zonder je liquide middelen volledig uit te putten.

Houd je liquide middelen in balans

Liquide middelen vormen de financiële basis van je onderneming. Zonder voldoende cash loop je risico’s, maar te veel stilstaand geld is ook niet efficiënt. Door grip te houden op je liquiditeit, maak je je bedrijf weerbaarder en flexibeler.

Wil je meer weten over zakelijke financiering, cashflowbeheer en slimme investeringen? Bekijk onze kennisbank voor praktische inzichten en tips.