Wat is de betekenis van rendement?

Je hoort het begrip vaak als het over investeren, beleggen of zakelijke groei gaat. Maar wat betekent het nu eigenlijk écht? Simpel gezegd is rendement de winst of opbrengst van een investering, vaak uitgedrukt als een percentage. Het helpt je om te bepalen of een investering succesvol is en of het de moeite waard was. Maar zoals met veel financiële begrippen, zit er meer achter dan alleen een simpel percentage. In dit artikel vertellen we meer over hoe je het berekent, welke soorten er zijn, en waar je op moet letten bij investeringen.

Wat is rendement?

Laten we het praktisch houden. Stel, je investeert €100 in een beleggingsfonds. Na een jaar is dat bedrag gegroeid naar €110. Dat betekent dat je €10 winst hebt gemaakt. Dit is een rendement van 10%, oftewel: je investering heeft zich met 10% verhoogd. Klinkt eenvoudig, toch?

Rendement wordt vaak gebruikt om de prestaties van verschillende investeringen met elkaar te vergelijken. Maar let op: een hoog rendement betekent niet automatisch dat het de beste investering is. Vaak geldt dat een hoog rendement ook gepaard gaat met een hoger risico. Dat wil zeggen: je kunt meer verdienen, maar ook meer verliezen. Daarom is het slim om niet alleen naar rendement te kijken, maar ook naar het bijbehorende risico.

Hoe bereken je rendement?

De basisformule voor rendement is:

Rendement (%) = (Opbrengst – Inleg) / Inleg × 100

Een voorbeeld: Stel, je investeert €5.000 in een project en na een jaar is je investering €5.500 waard. Dan bereken je het rendement als volgt:

(5.500 – 5.000) / 5.000 × 100 = 10%

Dat betekent dat je een rendement van 10% hebt behaald. Maar dit is de basisvorm. Er zijn ook andere manieren om dit te berekenen, afhankelijk van het soort investering. Er zijn ook handige online tools om je mogelijke rendement te berekenen, zoals deze Rendement Calculator van het Beleggingsinstituut.

Verschillende soorten rendement

Niet alle rendementen zijn gelijk. Afhankelijk van hoe je investeert en wat je financiële doelen zijn, kun je op verschillende manieren naar rendement kijken. Soms lijkt een hoog rendement aantrekkelijk, maar als je niet naar de juiste factoren kijkt, kan je werkelijke winst tegenvallen. Hieronder bespreken we de belangrijkste soorten en waar je op moet letten bij het vergelijken ervan.

1. Nominaal rendement vs. reëel rendement

Rendement klinkt vaak mooi in theorie, maar wat je daadwerkelijk overhoudt, kan een ander verhaal zijn. Hier speelt het verschil tussen nominaal en reëel rendement een grote rol.

• Nominaal rendement is simpelweg de bruto winst van een investering, zonder rekening te houden met externe factoren zoals inflatie of belastingen. Stel dat je 5% rente krijgt op je spaarrekening, dan is dat je nominale rendement. Simpel zat.
• Reëel rendement houdt wél rekening met de inflatie. Want stel dat de inflatie in hetzelfde jaar 3% bedraagt, dan betekent dat in feite dat je koopkracht minder snel groeit. Je 5% rendement voelt dan in werkelijkheid als slechts 2% winst. Dit is een belangrijke factor bij lange termijn investeringen: als je rendement lager is dan de inflatie, verlies je eigenlijk geld.

Voorbeeld
Je hebt €10.000 op een spaarrekening met een nominale rente van 4%. Aan het einde van het jaar staat er €10.400 op je rekening. Klinkt goed, toch? Maar als de inflatie in datzelfde jaar 3% bedraagt, dan is je koopkracht maar met 1% toegenomen. Je kunt dus minder extra spullen kopen dan je op het eerste gezicht dacht.

2. Bruto rendement vs. netto rendement

Bij beleggen, ondernemen en lenen gaat het niet alleen om wat je verdient, maar vooral om wat je overhoudt. Daarom maken we onderscheid tussen bruto en netto rendement.

• Bruto rendement is het totale rendement voordat er kosten, belastingen of andere lasten vanaf zijn gegaan. Het lijkt vaak indrukwekkend hoog, maar in de praktijk krijg je dit bedrag nooit echt op je rekening gestort.
• Netto rendement is wat je daadwerkelijk overhoudt na aftrek van kosten zoals belastingen, beheerkosten en mogelijke transactiekosten. Dit is het cijfer waar je echt op moet letten als je investeringen met elkaar vergelijkt.

Voorbeeld
Je hebt €50.000 geïnvesteerd in vastgoed en aan het einde van het jaar heb je een bruto rendement van 6%, oftewel €3.000. Maar dan moet je nog rekening houden met vastgoedbelasting, onderhoudskosten en andere uitgaven. Stel dat die kosten in totaal €1.000 bedragen, dan is je netto rendement €2.000, oftewel 4% in plaats van 6%. Dit is een aanzienlijk verschil en iets om goed in de gaten te houden bij investeringen.

3. Effectief rendement: de kracht van rente-op-rente

Soms lijkt een bepaald rendement laag, maar als er sprake is van samengestelde rente (rente op rente), dan kan een investering veel harder groeien dan je in eerste instantie denkt. Dit noemen we effectief rendement.

Dit speelt bijvoorbeeld bij:

• Spaarrekeningen en obligaties met rente-op-rente.
• Beleggingen waarbij je winst automatisch wordt herbelegd.
• Leningen waarbij de rente jaarlijks wordt bijgeschreven op je schuld.

Bij een enkelvoudig rendement wordt alleen rente berekend over je oorspronkelijke inleg. Maar bij samengestelde rente groeit je investering exponentieel, omdat je ook rente ontvangt over de eerder bijgeschreven rente.

Voorbeeld
Stel je zet €10.000 op een rekening met een jaarlijkse rente van 5%.

• Bij enkelvoudige rente krijg je elk jaar €500, dus na 10 jaar heb je €15.000.
• Bij samengestelde rente (waarbij je de rente niet opneemt maar opnieuw investeert) groeit het saldo veel sneller. Na 10 jaar is het bedrag gegroeid tot ongeveer €16.288. Dit extra verschil is puur door het rente-op-rente-effect.

Effectief rendement wordt vaak gebruikt bij financiële producten, zoals hypotheken en beleggingsfondsen. Als je ooit een hypotheekofferte hebt bekeken, heb je waarschijnlijk gemerkt dat de “effectieve rente” vaak iets hoger is dan de geadverteerde rente – dat komt door de manier waarop rente wordt berekend.

4. Dividendrendement: extra inkomsten uit aandelen

Als je belegt in aandelen, kun je rendement halen op twee manieren:

1. Koerswinst – als de waarde van het aandeel stijgt en je het later voor een hogere prijs verkoopt.
2. Dividendrendement – als een bedrijf een deel van de winst uitkeert aan aandeelhouders in de vorm van dividend.

Dividendrendement wordt vaak gebruikt om te beoordelen hoe aantrekkelijk een aandeel is voor beleggers die een stabiele inkomstenstroom zoeken. De formule om dividendrendement te berekenen is:

Dividendrendement (%) = (Dividend per aandeel / Aankoopprijs aandeel) × 100

Voorbeeld
Je koopt een aandeel voor €50 en het bedrijf keert jaarlijks €2 dividend uit per aandeel.

• Het dividendrendement is dan: (2 / 50) × 100 = 4%.

Dit betekent dat je jaarlijks 4% rendement krijgt op je investering, ongeacht de koersontwikkeling van het aandeel.

Let op: Sommige bedrijven keren geen dividend uit, maar herinvesteren de winst om te groeien. Dit betekent dat je als aandeelhouder profiteert van een stijgende aandelenkoers in plaats van een jaarlijkse uitbetaling.

Houd je rendement goed in de gaten. Kleine verbeteringen in kostenstructuur of prijsstrategie kunnen een groot verschil maken in je uiteindelijke winst.

• Carine
• Business Controller

Waarom is het belangrijk om verschillende rendementen te begrijpen?

Veel mensen kijken alleen naar nominaal of bruto, zonder rekening te houden met kosten, inflatie of risico’s. Maar de vraag is: hoeveel houd je daadwerkelijk over? Daarom is het cruciaal om te begrijpen hoe rendement echt werkt. Door rekening te houden met het verschil tussen bruto en netto, de impact van inflatie en de kracht van rente-op-rente, kun je veel betere financiële beslissingen maken.

Wil je meer weten over hoe je je rendement kunt optimaliseren? Lees dan ook ons artikel over slim investeren.

Rendement en risico: een onafscheidelijk duo

Als er één gouden regel in de financiële wereld bestaat, dan is het deze: hoe hoger het verwachte rendement, hoe groter het risico. Klinkt logisch, toch? Gratis geld bestaat niet (was het maar zo’n feest), en als een investering je een extreem hoog rendement belooft, dan zit er vrijwel altijd een addertje onder het gras.

Denk er eens over na: als je een veilige spaarrekening hebt met een rente van 1%, dan weet je dat je geld daar redelijk veilig staat. Maar als iemand je aanbiedt om binnen een jaar 50% rendement te behalen, dan moet je je afvragen: waarom zou deze persoon mij rijk willen maken? Precies. Meestal betekent dat óf een torenhoge kans op verlies óf een investering waarbij je een veel groter risico neemt dan je misschien doorhebt.

Om dit wat concreter te maken, hier een overzicht van verschillende investeringscategorieën:

Zoals je ziet, geldt over het algemeen: hoe hoger het mogelijke rendement, hoe hoger het risico. Maar dat betekent niet dat je altijd voor de veiligste optie moet gaan. Het hangt helemaal af van je financiële doelen, je risicobereidheid en je tijdshorizon. Wil je meer weten over de risico’s van verschillende beleggingsvormen en hoe je ze kunt beperken? De AFM heeft een handig overzicht over beleggen en risico’s.

Hoeveel risico wil je nemen?

Het lastige is dat risico en rendement niet alleen van het type investering afhangen, maar ook van hoe je ermee omgaat. Stel, je investeert in aandelen van een groot, stabiel bedrijf zoals Apple of Shell. Dat is minder risicovol dan je volledige inleg stoppen in een obscure cryptomunt die gisteren gelanceerd is door iemand met een anonieme Twitter-account.

Dus de vraag is niet alleen “hoeveel rendement wil je behalen?”, maar ook “hoeveel risico kun (of wil) je lopen?”. Hier een paar scenario’s:

• Ben je super risicomijdend? Dan is een spaarrekening of obligatie waarschijnlijk de beste optie voor je. Je groeit niet snel, maar je geld blijft veilig.
• Wil je een mooie balans tussen groei en stabiliteit? Dan zijn gespreide aandelen of vastgoed een prima keuze.
• Ben je avontuurlijk en kun je verliezen incasseren zonder slapeloze nachten? Dan kun je je wagen aan crypto, startups of speculatieve investeringen. Maar besef goed: je kunt veel winnen, maar ook alles kwijtraken.

Wanneer is een rendement ‘goed’?

Dit is een vraag die vaak wordt gesteld, en het antwoord is: het hangt ervan af. Een rendement van 5% klinkt misschien laag als je hoort dat sommige beleggers 20% of meer per jaar verdienen, maar het hangt af van de risico’s die je loopt en hoe lang je investeert.

Hier zijn een paar vuistregels:

• Voor spaargeld: Alles boven de inflatie is meegenomen. De inflatie in Nederland ligt meestal rond de 2%, dus als je spaargeld 2% rente oplevert, blijf je ongeveer op hetzelfde koopkracht-niveau.
• Voor aandelen: Het historisch gemiddelde rendement van een goed gespreide aandelenportefeuille ligt rond de 7-8% per jaar. Dit is over lange termijn gemeten, dus je hebt jaren met +20% maar ook jaren met -15%.
• Voor vastgoed: Net als bij aandelen hangt het af van de markt, maar een netto rendement van 4-6% wordt als gezond beschouwd. Hier komen wel onderhoudskosten en mogelijke leegstand bij kijken.
• Voor startups en andere risicovolle investeringen: Hier kan de opbrengst veel hoger zijn (100% of meer), maar de kans op verlies is ook gigantisch. Veel startups halen nooit een winstgevende fase.

Voorbeeld:
Stel, je investeert in een startup en krijgt in ruil 5% van het bedrijf. Vijf jaar later wordt het verkocht en is je investering 500% meer waard. Mooi! Maar als de startup mislukt en failliet gaat, ben je je hele inleg kwijt. Dat is de harde realiteit bij risicovolle investeringen.

Rendement vs. tijdshorizon: geduld wordt beloond

Een belangrijke factor in rendement is hoe lang je je geld laat groeien. Tijd is namelijk je beste vriend als het gaat om samengestelde rente (rente op rente) en groeiende markten.

Hier is een voorbeeld van waarom geduld loont:

• Je investeert €10.000 in aandelen met een gemiddeld rendement van 7% per jaar.
• Na 10 jaar: Je investering is ongeveer €19.671 waard.
• Na 20 jaar: Je hebt zo’n €38.697.
• Na 30 jaar: Het is gestegen tot €76.123.

Zonder dat je er extra werk aan hebt, groeit je geld exponentieel. Dit is waarom beleggen op lange termijn vaak een veiligere manier is om vermogen op te bouwen dan korte-termijn speculeren.

Praktische tip: Als je denkt “maar wat als de markt crasht?” – dan geldt de 95%-regel: Op de korte termijn kunnen aandelen schommelen, maar op de lange termijn (20-30 jaar) heeft de markt zich historisch gezien altijd hersteld en doorgegroeid.

Rendement vergelijken met andere financiële begrippen

Dit begrip wordt vaak verward met andere termen zoals rentabiliteit, winstgevendheid en cashflow. Even kort het verschil:

• Rentabiliteit kijkt naar de verhouding tussen de winst en het geïnvesteerde kapitaal, en wordt vaak gebruikt bij bedrijven.
• Winstgevendheid is breder en gaat over of een bedrijf of investering winst oplevert.
• Cashflow kijkt naar hoeveel geld er daadwerkelijk binnenkomt en uitgaat. Een bedrijf kan winst maken, maar toch een negatieve cashflow hebben.

Wil je weten hoe je het rendement van je bedrijf kunt optimaliseren? Bekijk dan ons artikel over zakelijke financiering.

Hoe haal je het meeste uit je rendement?

Rendement is een cruciale factor bij investeringen, maar het gaat altijd hand in hand met risico. Hoe hoger de potentiële winst, hoe groter de kans op verlies. Daarom is het slim om je investeringen goed te spreiden en niet alles op één paard te wedden.

Wil je leren hoe je rendement optimaal kunt benutten in jouw situatie? Bekijk onze gidsen over zakelijk krediet en cashflowbeheer. Zo zorg je ervoor dat je niet alleen slim investeert, maar ook grip houdt op je financiën.